• Cała prawda o mega pojemnych akumulatorach 18650 (fake 18650)
  • Wersja na YouTube
• Test ogniw z depakietu z Allegro i OLX
  • Wersja na YouTube
• Sztuczki sprzedawców ogniw 18650 na Aliexpress – nie daj się nabrać!
• SONY/Murata VTC7 – ogniwo Yeti
• Ogniwo 18650 LG M36 – akumulator o pojemności marketingowej
• Dobór ogniwa wysokoprądowego do e-papierosa. Co kupić, a czego unikać
• Uniwersalna ładowarka do ogniw marki LiitoKala – przegląd dostępnych modeli wraz z omówieniem
• Dedykowane ogniwa 18650 – czyli jak rebrandy/rewrapy zastąpić zwykłym akumulatorem 18650/21700
• Jakie ogniwo Li-Ion 18650 21700 26650 kupić? Jak dokładnie dobrać ogniwo do konkretnych wymagań? Na co zwrócić uwagę i czego należy unikać.
• Darmowe ogniwa 18650 z odzysku – baterie od laptopów. Test, ceny i porównania z depakietami
  • Wersja na YouTube

Spis treści:

 

Akumulator Li-Ion 14500, 18650, 21700, 26650 – podstawy

Skąd nazwa 14500 / 18650 / 21700 / 26650?

Nazwa ogniwa, na przykładzie „18650”, to po prostu wymiary ogniwa. Dwie pierwsze cyfry to średnica, a później jest długość. Tak oto 18650 należy rozumieć jako

• 18 mm średnicy
• 65.0 mm długości

Identycznie sytuacja wygląda z ogniwem 14500, 21700 czy 26650. Tutaj model też jest wymiarem:

Ogniwo 14500 – 14 mm średnicy i 50 mm długości
Ogniwo 21700 – 21 mm średnicy i 70 mm długości
Ogniwo 26650 – 26 mm średnicy i 65 mm długości

Podane wartości mają małą tolerancję błędu. Na grafice przedstawiona jest jako +/- 0,2mm, ale w notach katalogowych możecie trafić informację o możliwej różnicy grubości dochodzącej do 0,5mm.

Nieco gorzej wygląda sprawa ze specyficznymi modelami ogniw, niedostępnych w standardowej sprzedaży a dostarczonymi z produktami marki własnej. Niejednokrotnie ich długość potrafi być na tyle duża, że w skrajnych przypadkach, nie możliwe będzie umieszczenie akumulatora w ładowarce. Szczęście, że te czasy odchodzą aktualnie w niepamięć.

Za to teraz, problem „za dużego akumulatora”, sprowadza się w zasadzie do ogniw ładowanych przez wbudowany (dołączony) port microUSB/USB-C. Widoczna niżej LiitoKala T50, na upartego, mieści się w ładowarce MiBoxer C4-12, jednak wkładanie i wyjmowanie jej wiąże się z użyciem dużej siły, co wiąże się z jej uszkodzeniem, a nie na tym rzecz polega. Dla porównania, w LiitoKala Lii600 nie ma opcji, aby zmieścić to ogniwo.

Dla szybkiego zobrazowania – 18650 z portem USB jest wielkości ogniwa 21700. Ogniwo 21700 z wbudowanym portem USB ma długość ~780mm, czyli wychodzi na to, że 21700 = 21780 😉

 

Najważniejsze informacje związane z ogniwami Li-Ion 14500 / 18650 / 21700 / 26650

• To są akumulatory – czyli po rozładowaniu możemy je ponownie naładować. Innymi słowy, są wielokrotnego użytku
• Jest tylko kilku największych producentów ogniw. Kupując ich ogniwa, możesz być pewien ich jakości* (kolejność przypadkowa).
  • LG Chem
  • Samsung SDI
  • SONY / Murata
  • SANYO / Panasonic
• Mniej popularne marki ogniw 18650/21700 na naszym rynku, ale które dobrze rokują to m.in. (kolejność przypadkowa):
  • KTECH
  • EVE
  • LISHEN
  • VAPCELL
  • MOLICEL
• Ogniwa 18650 / 21700 marek własnych tj. firm mających w swoim portfolio produkty o tej samej nazwie co nazwa ogniwa, czyli:
  • PROX
  • Nitecore
  • Dyson
  • Parkside

i inne takie, to rebrandy. Nie ma takich producentów ogniw. Ten temat szerzej opisuję we wpisie poświęconym stricte rebrandowanym ogniwom 18650, gdyż jest to dość obszerny temat.

* Uwaga, w sieci są dostępne ogniwa 18650 popularnych producentów z umieszczonymi na nich naklejkami. Na takiej etykiecie znajduje się model, pojemność i opcjonalnie inne dane. Tak czy siak, fabrycznie, żaden z producentów nie nakleja nic na swoje ogniwo. Takie „dodatki” na akumulatorach mogą świadczyć o (prawdopodobnie) transporcie lotniczym, wewnętrznych oznaczeniach sklepu lub podróbach. Niestety, naklejki i ich „sensowność” wyszły przypadkiem i aktualnie (z tych informacji, które posiadam) są one bardziej „kojarzone” z ostatnią opcją. Jednak, na chwilę obecną, mam za mało udokumentowanych przypadków, aby stworzyć z tego wpis i przybliżyć Wam nieco temat oraz dać sensowne podwaliny pod moją tezę. I proszę abyście nie mylili tego z zalążkiem wątku o naklejkach na ogniwach Lii.

• Napięcie fabryczne nowego ogniwa – różne, zależnie od producenta
  • Standardowo, napięcie na nowym ogniwie cylindrycznym 18650/21700 powinno wynosić około 3,6V (~ 50% pojemności)
  • W przypadku LiitoKala (a przynajmniej zaobserwowałem to tylko u nich) deklarują napięcie początkowe ≥ 3,45V

• Brak efektu pamięciowego – można je doładowywać w każdej chwili. Problem, który występował w akumulatorach AA/AAA, został tutaj niemal całkowicie usunięty. Efekt pamięciowy jednak jest w nich obecny, jednak jest on w zasadzie pomijalny.
• Samorozładowanie – nie jest całkowicie usunięte, lecz jest w bardzo dużym stopniu ograniczone. Gdy stworzymy im idealne warunki (napięcie przechowywania ~3.6V), mogą sobie tak leżakować przez bardzo długi okres czasu
• Pojemność – jest głównie podawana w mAh (miliamperogodzinach). W skrócie, im więcej, tym lepiej (z małymi wyjątkami). Od drugiej połowy 2023 roku, mamy małe zamieszanie w temacie. Ogniwa 18650 i 21700 mają ustanowioną nową, rekordową, pojemność. Modele te zostały bliżej omówione zaraz po tej części wpisu.
  • 14500 – 1250mAh to szczyt. Najczęściej, u nas w kraju, traficie jednak na modele o pojemności 700 – 900mAh
  • 18650 – Maksymalnie na rynku znajdziecie akumulator o pojemności 4000mAh.  Aktualnie, w większości przypadków, będziecie mieli styczność z modelami o pojemności 2500 – 3500mAh
  • 21700 – 3700 – 6000mAh to zakres pojemności dla tego typu ogniwa. Znajdziecie w sprzedaży też modele o pojemności 3000mAh, jednak ich zakup jest kompletnie nieopłacalny w 2024 roku (chyba, że cena jest wyjątkowo atrakcyjna)
  • 26650 – tutaj najczęściej zobaczycie widełki z przedziału 4500 – 6200mAh. Powyżej tych parametrów podchodził bym z dużym dystansem

• Maksymalny stały prąd rozładowania oraz chwilowy maksymalny prąd rozładowania – Im więcej akumulator jest nam w stanie oddać amperów, tym lepiej. Mając na uwadze duże zapotrzebowanie na energię, kupując sprzęt, sprawdźcie zalecane ogniwa. Zweryfikujcie jakie mają maksymalne natężenie rozładowania i na tej podstawie dobierzcie sobie ogniwo by nie przepłacać za „markowe Li-Iony” będące, de facto, markowymi ogniwami np. od Sony, Panasonic czy Samsunga, tyle że w innej koszulce.
• Maksymalny próg rozładowania / maksymalne napięcie rozładowania – mówi nam o tym do jakiego napięcia możemy rozładować konkretny model ogniwa. W znacznej większości przypadków dolna granica to 2,5V – 2,75V. Bywają wyjątki które można rozładować do 2V, jest nim np. LG HB2. Informacje na ten temat zawsze znajdziecie w data sheet konkretnego ogniwa. Jeżeli ogniwo nie posiada takich kart, trzymajcie bezpieczną granicę 3-2,75V. Realnie i tak większość sprzętów odetnie Wam zasilanie, gdy napięcie na ogniwie spadnie do 3V. W przypadku e-palaczy dolna granica to 3,3V, co wiąże się, poniekąd, z dodatkową stratą pojemności
• Zabezpieczenia – Są ogniwa niezabezpieczone (unprotected) i zabezpieczone (protected). Znaczna większość z Was będzie kupować te pierwsze. W wielu popularnych latarkach zabezpieczenie przed nadmiernym rozładowaniem ogniwa spoczywa na sterowniku. Na pierwszy rzut oka ogniwo zabezpieczone poznacie po wypukłym biegunie dodatnim. Wystający plus jednak też nie jest gwarancją, że mamy styczność z ogniwem zabezpieczonym. O zabezpieczeniu, różnicach itp. napisałem więcej w dalszej części wpisu
• Chemia w ogniwie – Główna różnica to zastosowana chemia (chociaż tutaj mówi się też, że to nie są oznaczenia zastosowanej chemii, lecz ja nie będę tutaj aż tak ingerować). Najważniejsze jednak co powinniście wiedzieć o tych oznaczeniach to:
  • ICR – Duża pojemność, średnia żywotność cyklu i niezbyt powalająca wydajność prądowa
  • INR – Duża pojemność i wydajność prądowa oraz duża ilość cykli
  • IMR – Średnia pojemność, duża wydajność prądowa, lecz niska ilość cykli na tle reszty
  • NCA – Duża pojemność i żywotność kosztem niezbyt dużej ilości cykli
  • NCR – Nickel-Cobalt-Rechargeable czyli bateria niklowo kobaltowa wielokrotnego ładowania
  • NCA – LiHV – akumulator Li-Ion High-Voltage. Pozwala naładować się do napięcia 4.35V (standardowo 4.2V), lecz dla wielu ten produkt to też ciekawostka. Dodatkowo do nich potrzebna jest też specjalna ładowarka. Tak żartem, można powiedzieć, że idealne są tutaj tandetne Chińskie ładowarki, one namiętnie przeładowują ogniwa więc tutaj, paradoksalnie, przydadzą się idealnie ;). Przykładem ogniwa LiHV jest LG E1 3200mAh
• Rezystencja wewnętrzna ogniwa (RW) Decyduje o tym jak szybko spadnie nam napięcie na ogniwie po przyłożeniu obciążenia. Im wyższa rezystancja, tym niżej zjedzie nam napięcie. Takie zjawisko świadczy o słabej kondycji akumulatora przy zastosowaniach go w urządzeniach o dużym i ciągłym, poborze mocy. Następstwem szybkiego spadku napięcia może być np. problem z utrzymaniem, a nawet włączeniem, mocniejszych trybów w latarce. Osobiście do pomiarów rezystancji (konkretnie impedancji AC) używam tego sprzętu i mogę go polecić). Na wielu forach też jest często polecany.

Pamiętajcie, że pojemność nie zawsze jest najważniejsza. Przy rozładowaniach dużym prądem, musimy iść na kompromis. Takim przykładem są ogniwa wysokoprądowe. Znajdują one zastosowanie nie tylko w latarkach, ale także e-papierosach czy w elektronarzędziach. Najpopularniejsze modele wysokoprądowe ogniw 18650 mają 2500 – 3000mAh np. SONY VTC5, LG HE2 / HE4 czy bardzo popularny Samsung Q30.

 

Jakie jest najbardziej pojemne ogniwo 14500?

Dla ogniwa 14500, największa pojemność to 1250mAh i jest to wyniki produktu Vapcell F12. Akumulator ten mozecie zakupić tutaj.

 

Jakie jest najbardziej pojemne ogniwo 18650?

Największa pojemność ogniwa 18650 to 4000mAh i należy do kliku producentów. Pierwszy model to Vapcell INR18650-N40. W stosunku do innych, najbardziej pojemnych modeli 18650, mamy przyrost pojemności aż o 500mAh! Maksymalny, ciągły, prąd rozładowania to 10A. Do kupienia na Aliexpress.

Model	N40
Pojemność typowa	4000mAh (0.2C)
Pojemność minimalna	3850mAh (0.2C)
Napięcie nominalne	3,6V
Napięcie końcowe	4,2V
Maksymalne napięcie rozładowania	2,5V
Maksymalny prąd rozładowania (ciągły)	10A
Maksymalny prąd rozładowania	12.5A (z odcięciem termicznym przy 60 °C）
Waga	48g
Impedancja	17mΩ
Standardowe ładowanie	1500mA, 100mA cut-off
Szybkie ładowanie	2500mA
Cykle	Rozładowanie 1C; 70% pojemności; >1000 razy

 

Drugim modelem chwalącym się pojemnością 4000mAh jest LiitoKala Lii-King4000 do nabycia tutaj.

 

Nieco mniejszą pojemność niż rekordziści ma Vapcell INR18650-F38. Poza pojemnością, ma identyczne parametry użytkowe jak N40. Tutaj możecie nabyć to ogniwo.

Model	F38
Pojemność typowa	3800mAh (0.2C)
Pojemność minimalna	3650mAh (0.2C)
Napięcie nominalne	3,6V
Napięcie końcowe	4,2V
Maksymalne napięcie rozładowania	2,5V
Maksymalny prąd rozładowania (ciągły)	10A
Maksymalny prąd rozładowania	12.5A (z odcięciem termicznym przy 60 °C）
Waga	48g
Impedancja	17mΩ
Standardowe ładowanie	1500mA, 100mA cut-off
Szybkie ładowanie	2500mA
Cykle	Rozładowanie 1C; 70% pojemności; >1000 razy

 

Jakie jest najbardziej pojemne ogniwo 21700?

Aktualnie, pod względem pojemności dla 21700, prym wiedzie Vapcell z dwoma modelami (w tym jeden ze zintegrowanym portem USB-C!) oraz XTAR.

• Vapcell F60 Pojemność to 6000mAh (21,6Wh) i obciążalność na poziomie 12,5A. Jest do kupienia wersja z płaskim biegunem dodatnim i wystającym.

 

 

 

 

Model	F60
Pojemność typowa	6000mAh (0.2C)
Pojemność minimalna	5850mAh (0.2C)
Napięcie nominalne	3,6V
Napięcie końcowe	4,2V
Maksymalne napięcie rozładowania	2,5V
Maksymalny prąd rozładowania (ciągły)	12,5A
Waga	74g
Impedancja (AC 1kHz)	16mΩ
Standardowe ładowanie	2000mA, 100mA cut-off
Szybkie ładowanie	–
Cykle	Rozładowanie 1C; 70% pojemności; >1000 razy

 

• Vapcell P2160A z USB-C. Pojemność deklarowana to też 6000mAh jak u poprzednika. Wbudowany port USB-C umożliwia ładowanie bez użycia ładowarki dedykowanej. Zakup możliwy na Aliexpress w oficjalnym sklepie.

 

• KeepPower 21700 – 6000mAh – zabezpieczone ogniwo 21700 o konkretnej pojemności. Wg. opinii na Allegro, ogniwo sprawuje się dobrze. Jak chcesz kupić, to śmiało, klikaj🙂

Model	P2160C
Pojemność typowa	6000mAh
Pojemność minimalna	5900mAh
Napięcie nominalne	3,6V
Napięcie końcowe	4,2V
Maksymalne napięcie rozładowania	2,5V
Maksymalny prąd rozładowania (ciągły)	12A
Waga	75g
Impedancja	16mΩ
Standardowe ładowanie / rozładowanie	1,2A / 1,2A
Szybkie ładowanie	3A
Cykle	Ponad 500

 

Jakie jest najbardziej pojemne ogniwo 26650?

Tytuł najbardziej pojemnego ogniwa 26650 należy do marki Vapcell K62. Pojemność jaką się cechuje to 6200mAh. Maksymalny prąd rozładowania, mówimy oczywiście o ciągłym, to 15 amperów. Ten akumulator możecie zakupić tutaj.

Ten model ma lekki rozjazd w danych katalogowych, jednak „alternatywnego opisu” Wam nie przedstawiam, gdyż w jego parametrach ogniwo ma 16MΩ (Megaomów; 1MΩ = 1000000Ω), a przy akumulatorach wyniki mamy w mΩ (miliom). A takie kwiaty nie budzą mojego zaufania. Załączam go jedynie poglądowo.

Model	K62
Pojemność typowa	6200mAh (0.2C)
Pojemność minimalna	6000mAh (0.2C)
Napięcie nominalne	3,6V
Napięcie końcowe	4,2V
Maksymalne napięcie rozładowania	2,5V
Maksymalny prąd rozładowania (ciągły)	15A
Maksymalny prąd rozładowania	–
Waga	93.5 ± 1g
Impedancja	≤ 32mΩ
Standardowe ładowanie	2600mA, prąd odcięcia 50mA (CC-CV)
Szybkie ładowanie	2000mA, prąd odcięcia 50mA (CC-CV)
Cykle	>500 razy

 

Ogniwa niskoprądowe, średnioprądowe i wysokoprądowe

Ogniwa niskoprądowe to ogniwa które znajdują zastosowanie np. w tanich latarkach czy, w większej ilości, występują często w bateriach do laptopów. Pierwszym przykładem niech będą latarki z Chin czy jakieś Bajlongi itp. Latarki te bywają oparte o diody Cree, lecz ich konstrukcja nie pozwala na prąd większy niż 1-1,5A (uogólniam) w diodę, co niweluje sens używania mocniejszych ogniw. Jeżeli chodzi o laptopy i ich baterie, w komplecie jest ich kilka i obciążenie któremu są poddane, jest podzielone między je wszystkie. Stąd nie zachodzi tam potrzeba używania mocniejszych akumulatorów.

Ogniwa średnioprądowe to ogniwa o wydajności balansującej między 5-10A stałego obciążenia.

Ogniwa wysokoprądowe to modele o wydajności osiągającej nawet 30A. Akumulatory te cechuje duża wydajność, która jest obarczona nieco mniejszą pojemnością niż klasyczne ogniwa. Nie ma akumulatora, który by miał 3500mAh i bardzo duży prąd rozładowania.

Kompromisem dla stosunkowo dużej wydajności i pojemności jest ogniwo 18650 LG MJ1 posiadający pojemność 3450mAh i 10A ciągłego obciążenia.

 

Ogniwa 18650/21700 dostosowane do pracy w ujemnej temperaturze

Ogniwa Li-Ion, jako źródło energii, są niesamowite. Mają dużą wydajność i są stosunkowo tanie. Niestety, gdy nadejdą chłodne dni to nasze akumulatory tracą swoje właściwości i na zimnie ich wydajność energetyczna maleje. LiitoKala stworzyła akumulatory 18650 które są dostosowane do pracy w bardzo niskich temperaturach. Z założenia mogą pracować nawet przy -40C i oddawać prąd o natężeniu aż 35A! Ogniwa o których mowa, to LiitoKala Lii-LT28A.

Model	LT28A
Pojemność typowa	2800mAh
Pojemność minimalna	2700mAh
Napięcie nominalne	3,6V
Napięcie końcowe	4,2V
Maksymalne napięcie rozładowania	2,75V
Maksymalny prąd rozładowania (ciągły)	35A
Maksymalny prąd rozładowania	–
Waga	45g ±1g
Impedancja	≤ 20mΩ
Standardowe ładowanie	2800mA, prąd odcięcia 50mA (CC-CV)
Szybkie ładowanie	8400mA, prąd odcięcia 50mA (CC-CV)
Cykle	1100 razy

 

Dla 21700 jest to model LiitoKala Lii-LT42A.

Niestety, na chwilę publikacji wpisu, nie znalazłem w sieci żadnych testów z wykresami, jednak pobieżne testy praktyczne pokazały wyższość LiiLT42A nad wieloma konkurencyjnymi rozwiązaniami. Aby oddać sprawiedliwość, jednorazowe użycie elektronarzędzia na mrozie ciężko by było jakimś wiarygodnym wyznacznikiem – poza faktem, że akumulator działa. Niestety nie wiadomo jak bardzo spada pojemność wtedy, więc ciężko mi się wypowiedzieć jak to będzie w praktyce z nimi.

 

Ogniwa bez zabezpieczeń (unprotected) i z zabezpieczeniem (protected). Główne różnice

Aby rozpoznać, czy ogniwo jest zabezpieczone, należy zerknąć na jego biegun dodatni. Wystający „plus” to znak, że mamy (prawdopodobnie) styczność z akumulatorem zabezpieczonym m.in. przed nadmiernym rozładowaniem czy przed zbyt dużym poborem prądu.

Ogniwa zabezpieczone 18650 są zauważalnie wyższe niż tradycyjne ogniwo 18650

W przypadku niektórych producentów, ogniwa zabezpieczone są elegancko zrobione w jednym kolorze np. KeepPower (na dole po prawo). Panasonic, a w zasadzie LiitoKala, już tak „nie dopieścił” koszulki. Widać, że zabezpieczenie jest tutaj dodane trochę „na siłę”.

Taką wypukłość jako zabezpieczenie, przyjmijcie tylko w modelach ogniw markowych, ale i tutaj są wyjątki. Przy firmach krzak jak Bajlong, Ultrafire, XFIRE itp., jest niemal pewne, że nie znajduje się tam żadne zabezpieczenie, a jedynie doklejony jest kapturek mający na celu „podniesienie” plusa ew. jest tak już skonstruowane.

Niżej przykład akumulatora Samsung Q30. Kiedyś model ten, z wystającym plusem, był dostępny tylko w Chinach, a dziś można go kupić w kraju. I nie tyczy się to tylko tej marki. Wiele ogniw możecie dostać w takim stanie jako „fabrycznym”. Użyłem cudzysłów celowo, gdyż nie jestem do końca przekonany, że, są one faktycznie wersjami fabrycznymi, prosto od producenta. Gdyby ktoś miał źródła na poparcie/obalenie tej tezy, proszę, aby dał mi znać.

W przypadku ogniw markowych, nawet te które są „płaskie”, i tak mają jakieś zabezpieczenia. Nie są to co prawda zabezpieczenia chroniące akumulator przed rozładowaniem do zera, przeładowaniem itp., lecz chronią nas przed niekorzystnym działaniem reakcji chemicznej zachodzącej w ogniwie. Tymi bohaterami jest PTC i CID.

W niektórych przypadkach, podczas łączenia ogniw, zabezpieczenia te (ponoć) mogą nie zadziałać!

A co z ogniwami, które mają wbudowane zabezpieczenia? Tutaj mamy do czynienia z ochroną o nazwie PCM.

Płytki te mogą też być podłużne, ale w praktyce przyjęło się stosowanie okrągłych PCM. Podłużne odczuwalnie zwiększy grubość akumulatora i może to utrudnić, a często uniemożliwić, włożenie go to latarki czy innych urządzeń.

Oczywiście te podłużne są ogółem stosowane, ale umieszcza się je głównie w urządzeniach, gdzie trzeba zabezpieczyć ogniwo, a jego wymiary nie grają istotnej roli. Przykładem, który wpadł mi ostatnio w ręce (lipiec 2023r.) to wentylator przenośny.

Ogniwo, które dodali do zestawu, to szrot rozładowujący się w błyskawicznym tempie. Podmieniłem tutaj ogniwo i produkt dostał nowe życie. Czas pracy poprawił się odczuwalnie. Jak na ironię, ten wentylator to nówka sztuka. Ot, taka typowa chińska myśl techniczna.

 

Przerobienie ogniwa niezabezpieczonego na zabezpieczone

Zabezpieczenia dla pojedynczego ogniwa można bez problemu dokupić i samemu przerobić ogniwo niezabezpieczone (unprotected) na zabezpieczone (protected). Przeciętna zawartość takiego zestawu to:

• • • Płytka zabezpieczająca
    • Niklowe lub niklowane taśmy
    • Kapturek, zaślepka na biegun dodatni i ujemny ogniwa
    • Koszulka termokurczliwa
    • Plastikowe kapselki zabezpieczające na elektronikę

 

Przykładowy film o tym jak zrobić sobie taki zabezpieczony akumulator.

Zwróćcie uwagę, że blaszka do ogniwa jest (na filmie) lutowana. Nie jest to prawidłowy zabieg, powinno się ją zgrzać. Przy lutowaniu ogniw należy zachować szczególną ostrożność!

Jeżeli kogoś bardziej interesują zagadnienia związane z ochroną ogniwa, tutaj jest ciekawy wpis (po angielsku).

Linki do zestawów aby zbudować zabezpieczenia na ogniwa

14500 : Zestaw 1 | Zestaw 2 | Sama elektronika

18650 : Zestaw 1* | Zestaw 2** | Zestaw 3 (PL)

*Są 4 zestawy do wyboru, zwróćcie uwagę na to jak wygląda biegun ujemny i dodatni w tych kompletach

** Elektronika zabezpieczająca jest podłużna, może być później problem z włożeniem ogniwa (średnica akumulatora po „zabiegu”) jeżeli jest ono robione np. do latarki

26650 : Zestaw 1

Ponadto w sklepie znajdziecie też zabezpieczenia do ogniw 16340, 16650, 18350, 18500

Niestety ten Chiński sklep ma płatną wysyłkę, ale i tak go polecam. Osobiście zaopatruję się tam od dawna i jest to jeden ze sprzedawców którym osobiście ufam. Gdybyście jednak Wy mieli z nimi jakieś przeboje, pamiętajcie, że możecie otworzyć spór w ciągu 15 dni od otrzymania produktu.

Tak czy siak, zawsze polecam czytać opinie. Czasem linki są aktywne, niby ok, a produkt w aukcji nieco się zmieni i dopiero po komentarzach to widać.

 

Jak zbudować ogniwo z wystającym plusem

Niestety, magnesy i koszulki z metra są z innych sklepów, „moje oferty” są już nieaktualne. Dodatkowo podrzucam inne ciekawe akcesoria do ogniw, które mogą Wam się przydać.

Produkt	Aliexpress	Allegro
Magnesy neodymowy 5x2mm	Klik	Klik
Magnesy neodymowe 10x2mm	Klik	Klik (10x1,5mm!)
Kapturki + naklejki które przedstawiam w filmie	Klik (cap + insulation pad)	-----
Zestaw do budowy ogniwa zabepieczonego 18650	Klik	-----
Zestaw do budowy ogniwa zabepieczonego 21700	Klik	-----
Izolatory na bieguny	Klik / Klik 2	Klik
Koszulki "z metra"	Klik (Width 29.5mm Dia18.8)	-----
Koszulki 18650/21700/26650	Klik	-----
Koszulki 18650 MIX 10 szt różnego koloru	-----	Klik
Koszulki 18650 MIX 10 szt tego samego koloru	-----	Klik
Koszulki 18650 100 sztuk	-----	Klik
Tematyczne koszulki na ogniwa	Klik (100 szt)	Klik (1 szt)

Brak wystającego plusa to bolączka dotykająca niezbyt wielu osób, na tle wszystkich użytkowników ogniw. W przypadku tanich latarek, gdzie dodają ogniwa w komplecie, okazuje się, że te mają wystający biegun dodatni. Kupując 18650 w sklepie, na 95%, traficie sztukę z płaskim plusem. Aby rozwiązać ten problem, mamy kilka wyjść.

1. Kupić ogniwa z wystającym biegunem dodatnim ╮ (. ❛ ᴗ ❛.) ╭

2. Dokupić magnesy neodymowe. Ja używamy wersji 5x2mm dla 18650 i sprawują się bez zarzutu. W przypadku ogniw 26650 używam aktualnie magnesów neodymowych 10mm. Metoda szybka i prosta. Małe 5-tki kupicie za grosze na Aliexpress. Opcjonalnie możecie pokusić się o wersję 6mm.

Z tymi małymi (5-tkami) to uważajcie, aby wam nie wpadły do ogniwa, na przykładzie akumulator 26650. Co prawda można je usunąć, ale jak ktoś nie ma cierpliwości z wyjmowaniem, lepiej dmuchać na zimne.

Jeżeli nie chcecie takiej drobnicy, to dobrym rozwiązaniem będzie też magnes 10x2mm. Pasuje on zarówno na 18650, 21700 jak i 26650.

3. Dokupić kapturek z naklejką, aby „podnieść” biegun dodatni. Najtaniej jak zawsze w Chinach, jednak w znacznej większości musicie kupić 100 szt. takich kapturków + naklejki. Opcjonalnie są w sprzedaży zestawy do zabezpieczenia ogniwa. Można z niego „wyciągnąć” tylko potrzebne części. Niestety nie widziałem w sprzedaży pojedynczych czy mniejszych zestawów do tego zabiegu.

Miejcie na uwadze, że powyższy zabieg robi się, w większości przypadków, przy podmianie koszulki, a nie naklejając końcówkę na gotowe już ogniwo, jak ja to zrobiłem na zdjęciu widocznym po prawo.

4. Kapnąć cyną na biegunie dodatnim ogniwa by je zwiększyć permanentnie. Niestety, taki zabieg wymaga dobrego sprzętu i doświadczenia. Lutowanie ogniw nie jest proste ani przyjemne. Także się go nie zaleca. Jeżeli już w to brniecie, warto posilić się kwasem lutownicznym. Na Aliexpress są wynalazki które, ponoć, bardzo pomagają w lutowaniu ogniw, jednak nie wiedząc do końca co to jest, nie polecam kupować tego typu chemii. Wcale bym się nie zdziwił, gdyby to był właśnie kwas lutowniczy…

 

 

Pamiętajcie, że obok „plusa”, na górze ogniwa, jest już jego „minus”, a cyna przewodzi prąd. Jeżeli źle kapniecie cyną, będzie jej za dużo albo nieumiejętnie będziecie manewrować lutownicą, koszulka akumulatora się stopi i macie zwarcie które może być tragiczne w skutkach!

Lutowanie ogniw to nie zabawa. Na YouTube wszystko ładnie wygląda, ale podejmując błędne decyzje, to WY będziecie na tym cierpieć. Przemyślcie proszę 10 razy czy warto się w to bawić. Czasem lepiej zapłacić komuś i niech Wam zgrzeje te ogniwa tak jak być powinno. Niejednokrotnie można już kupić ogniwa ze zgrzanymi blaszkami. Jak widać, jest na to popyt. Film ku przestrodze, mimo że osoba na filmie, chyba, miała pojęcie co robi.

 

Ogniwa L18650 / 18650L

W sieci możecie spotkać ogniwa z dziwnym oznaczeniem L18650 bądź 18650L, występujące jako pojedyncze ogniwo bądź pakiet 2S1P. Nie są to żadne nowe modele ogniw dostępne w sprzedaży, a jedynie oznaczenie ogniwa.

Fakt, że przyzwyczajeni jesteśmy do pełnej nazwy jak np. NCR18650GA bądź coś w podobnie, tutaj jednak przyjęto nieco niestandardowe oznaczenie, mogące nieco mylić niektórych. Jeżeli potrzebujecie zastąpić jakiś akumulator 18650, z takim oznaczeniem, wybierzcie coś markowego i będzie dobrze. Pamiętajcie też o weryfikacji maksymalnego obciążenia!

 

Ogniwo 18700

W sklepach, głównie w Chinach, ale i pewnie za jakiś czas zagoszczą u nas, sprzedawane są (chyba) przez nieświadomych sprzedawców, ogniwa 18700. W oficjalnej nomenklaturze są to akumulatory NiMH o napięciu nominalnym 1.2V mające zminimalizowany efekt samorozładowania. Występują też pod nazwą wysokotemperaturowych akumulatorów z racji, iż mogą pracować w temperaturach do 70C.

Niestety nasi bracia, zza wielkiej wody, ochrzcili tak ogniwa 18650 o napięciu nominalnym 3.7V, wprowadzając tym samym małe zamieszanie. Podawanie takiego wymiaru jest spowodowane „podniesieniem plusa” przez elektronikę. Pod tym symbolem na Aliexpress możecie kupić ogniwa 18650 z opcją ładowania ich przez wbudowany port USB.

Sama ich pojemność wskazuje, jak wół, że mamy styczność z fake 18650. Ale dodatkowo „przywłaszczenie” symbolu 18700 może wprowadzić w błąd. Możliwość naładowania, powyżej 2000 razy jest wisienką na torcie (zbudowanym ze ściemy :)). Nie kupujcie tego!

Daleko nie szukając, LiitoKala NCR18650B (aka Panasonic) z ładowaniem przez port microUSB, też do małych nie należy – ot taki akumulator 18715 😉 Zgodnie jednak z nomenklaturą, jest to dalej ogniwo 18650. Tylko się nie zdziwcie, jeżeli Wasze urządzenie zasilane 18650, nie będzie w stanie go zmieścić.

 

Ogniwo 18650 o napięciu nominalnym 3,6V / 3,7V / 3,8V / 4,2V – skąd ta różnica?

Z karty katalogowej i/lub opisu produktu. Tak czy siak, to to samo ogniwo. W sprzedaży są różne opisy do tego samego akumulatora Li-Ion 18650. Najczęściej znajdziecie informację o napięciu nominalnym 3,6-3,7V, wersja 3,8V / 4,2V jest, w większości, zarezerwowana dla szrotów typu Mr. Henry, TOMAS, X-BALOG, XFIRE itd., czyli ogniw o pojemnościach z kosmosu – 5000-20000mAh. Więcej o tych wynalazkach znajdziecie we wpisie poświęconym FAKE 18650 który linkuje na początku wpisu.

Wyjątkiem tutaj są napięcia ogniwa wysokoprądowe LiHv. Mają one napięcie nominalne 3,8V – 3,85V, jednak nie występują one (na chwilę obecną) w postaci ogniw cylindrycznych 18650.

 

Karta (nota) katalogowa ogniw Li-Ion (Datasheet)

Każdy szanujący się producent ma kartę katalogową ogniwa. Owa karta to po angielsku DataSheet. Aby ją odszukać, należy wpisać w wyszukiwarkę frazę: datasheet pdf marka ogniwa, np. datasheet pdf ncr18650b i gotowe. Upewnijcie się tylko czy link, na który klikacie, to plik w formacie pdf, łatwo go poznacie już w wynikach z wyszukiwarki.

 

Zależnie od przeglądarki czy ustawień, plik w formacie PDF zostanie pobrany lub wyświetlony. Wyniki które widzicie też będą się różnić w zależności od przeglądarki, historii przeglądania, miejsca czy aktualnego algorytmu Google.

Dla przykładu karta katalogowa ogniwa Panasonic NCR18650B. Co ona nam daje? Wbrew pozorom bardzo dużo, a wymienię tylko najważniejsze rzeczy.

• Mamy tam informację na temat wymiarów czy dokładnej wagi ogniwa
• Znajdziecie zastosowanie ogniwa, czyli do czego producent je zaleca
• Dowiemy się jaki jest zalecany prąd ładowania, maksymalny prąd ładowania itd. Niestety to sucha teoria, mało kto będzie miał opcję ładowania ogniwa zalecanym prądem 1,625A, w większości będzie to pewnie 0,5A, 1A bądź 2A. Tym się jednak nie przejmujcie, ładujcie „po swojemu”.
• Możecie zobaczyć jak wraz z cyklami zmniejsza się pojemność ogniwa
• Dowiemy się z niej jak nas producencie ogniw „oszukują” na pojemności akumulatora
  • Testy pojemności są dokonywane małym prądem np. 0.2C, w konkretnej temperaturze. Im mniejszy prąd testu to wyciśniemy ciut więcej z ogniwa. Zobaczcie sobie powyższą kartę katalogową ogniwa i zerknijcie na wykres Discharge Characteristics (by rate of discharge). Przy nowym ogniwie nie ma dużych różnic, ale, przy okazji, można zobaczyć, że „reklamowana pojemność” lekko odbiega od realiów. W opisach sklepowych Panasonic NCR18650B widnieje jako ogniwo o pojemności 3400mAh, podczas gdy typowa wartość, deklarowana przez producenta, wynosi 3350mAh
  • W karcie katalogowej jednak macie informację o pojemności minimalnej, zmierzonej (oszacowanej) czy maksymalnej. Wynik 3400mAh pokrywa się z deklarowaną, ale niegwarantowaną pojemnością maksymalną więc, de facto, nikt nic nie ukrywa. A że o pojemności minimalnej się za dużo nie mówi, nie ma co się dziwić. Duże cyfry są przyjemniejsze w odbiorze, jeżeli mówimy o pojemnościach.

Pojemność maksymalna SANYO NCR18650GA to 3450mAh. W sprzedaży natomiast, namiętnie wręcz, pisze się o pojemności 3500mAh. Ot, drobne zaokrąglenie, które lepiej wygląda w oczach kupującego. W nocie katalogowej pojemność 3500mAh nie występuje w żadnej z pozycji – minimalna, oszacowana czy typowa.

 

Inny kwiat – LG M36(T). W sieci aż się roi od podawania pojemności 3600mAh (z pewnymi wyjątkami), a nota katalogowa (czyli dane producenta), w żadnym miejscu nie wspominają o takiej pojemności tego akumulatora. Testy w sieci mają maksymalnie w okolicy 3500mAh.

W notach mamy jedynie informację, że z ogniwa wyciągniemy 12,1 – 12,5Wh, co w przeliczeniu daje 3333 – 3443mAh. Moja teoria jest taka, ktoś gdzieś podał pojemność analogicznie do Samsunga – Q30 = 3000mAh, więc tutaj M36 = 3600mAh. Prosty błąd, który rzutuje na innych. A że większa cyfra, w pojemności akumulatora, oferuje potencjalnie lepszą sprzedaż, to wielu zostało przy podawaniu pojemności z czapki i ten trend ma się dobrze po dziś dzień.

Genialną kartę katalogową ma np. Samsung Q30. Jest tam pełno testów, włącznie z testami na zniszczenie ogniwa poprzez potężne uderzenie i wgniecenie ich obudowy.

 

Karty katalogowe ogniw mogą być mniej bądź bardziej rozbudowane. Zależy od marki czy ogniwa. Jeżeli chodzi o pojemność i „kolorowanie rzeczywistości”, to nie przejmujcie się tym. Tak jest od dawna i nie jest to żadna tajemnica. Walka z tym to powtórka przygód niejakiego Don Kichota…

Jeżeli chodzi o kart katalogowe, z całego serca polecam je przeglądać. Choćby dla poszerzenia własnej wiedzy.

 

Nowe ogniwo Li-Ion 18650, 21700 itp. z napięciem ~2V

Ot, taki mały niuans jaki mi się trafił na jakiś czas temu. Kupiłem kilka nowych (wg. opisu) ogniw 18650 do swoich testów. Na 6 sztuk, 4 miały napięcie 2V – 2,5V. Zgłosiłem sprzedającemu, że 4 na 6 sztuk, jest felerne. Otrzymałem luźną informację, że „wystarczy je naładować”. Ok, tylko jest małe „ale” do takiej sytuacji, i to nie jedno. Mianowicie:

1. Takie napięcie jest niedopuszczalne na ogniwie Li-Ion. A w nowych sztukach to już kompletnie nie od pomyślenia
2. W zależności od czasu jaki upłynął od spadku napięcia do tego poziomu, tracicie nieco na pojemności takiego ogniwa, a to z automatu oznacza stratę części Waszej gotówki

Nie dajcie sobie wcisnąć akumulatorów w takim stanie. Gdy je dostaniecie to reklamujcie / zróbcie zwrot.

 

Odwrócona polaryzacja w akumulatorach NiMH i ogniwach Li-Ion

Możecie się czasem spotkać z odwrotną polaryzacją w przypadku ogniw Li-Ion (w zasadzie temat tyczy się też akumulatorów NiMH). Taka sytuacja ma miejsce, gdy bieguny zmieniają swoją polaryzację. Mówiąc prościej, podczas pomiarów okaże się, że sprawdzane ogniwo będzie miało „plus” po stronie bieguna ujemnego, a „minus” na biegunie dodatnim. Osobiście nie miałem takiego przypadku, ale znalazłem wątki odnośnie tego zjawiska, więc udostępniam Wam ten temat w małym skrócie.

Zjawisko to może wystąpić w pakiecie, gdzie jedna z komórek była całkowicie rozładowana a reszta sprawna. Komórki, które były sprawne, „zepsuły chemię” w tym najsłabszym ogniwie powodując odwrócenie jej polaryzacji.

Nieco grzebiąc w temacie, spotkałem też informację, z wiarygodnego źródła, że takie felerne baterie są następstwem poboru bardzo dużego pobór prądu z pakietu, w którym zamontowane są ogniwa o dużym rozstrzale rezystancji wewnętrznej.

Ponoć, sytuacja się pogarsza (szansa jej wystąpienia jest większa), gdy w pakiecie jest więcej komórek połączonych szeregowo. Niestety nie doszukałem się żadnych danych, statystyk czy coś więcej niż wypowiedzi. Tak więc tą część informacji, o odwrotnej polaryzacji, traktujcie czysto informacyjnie.

Jedno jest pewne – to nie jest zjawisko pożądane, a takie ogniwa/akumulatory nie nadają się do użytku i należy je bezwzględnie przekazać do utylizacji!

 

Energia z ogniw Li-Ion

Niezaprzeczalną zaletą ogniw Li-Ion jest gęstość energii. Czym jest owa gęstość? Według Wikipedii jest to

 

 

Mówiąc prościej – na stosunkowo małej powierzchni pomieścimy dużo energii. Wadą tego rozwiązania jest cena, na tle innych akumulatorów. Jednak na przestrzeni czasu widać wyraźny ich spadek i aktualnie akumulator 21700, jest chyba najbardziej opłacalnym w zakupie akumulatorem. Kilka lat temu pisałem, że 21700 będzie wypierać powoli 18650 – nie myliłem się 😀

Sensowniejszym przelicznikiem, jeżeli chodzi o zmagazynowanie energii w stosunku do ceny, jest watogodzina (Wh). W przypadku ogniw jednak tego nie stosujemy na szerszą skalę, przynajmniej na razie, więc temat ten przemilczę.

 

Jak ładować akumulator Li-Ion

 

Jak obliczyć czas ładowania ogniw?

Poniższy wzór powie Wam jak wyliczyć orientacyjny czas ładowania akumulatora.

T = 1,4 x C / I

T – czas ładowania w godzinach (h)
C – pojemność akumulatora (mAh)
I – prąd ładowania (mA)

Dla przykładu ogniwo o pojemności 3000mAh. Prąd ładowania to 1A.

C – pojemność akumulatora -> 3000mAh
I – prąd ładowania -> 1A (1000mA)

T = 1,4 x 3000 / 1000

T = 4,2 h = 4 godziny 12 minut (dla pewności dodał bym +/- 15% tego czasu)

Wyliczenia przyjmowane są pod warunkiem, że:

• Zasilacz dostarcza 1A
• Przewód USB nie ma strat
• Ładowarka trzyma się deklarowanych parametrów

Najczęściej wąskim gardłem podczas ładowania są kable. Wiele z nich jest z bajerami, w bajeranckich oplotach, z kolorowymi diodami i z beznadziejnej jakości przewodami w środku. Idealnym przykładem bubla są twory z jakimś uśmiechniętym pyszczkiem czy świecącym serduszkiem na zakończeniach.

Mam projekt poświęcony kabelkom, zanim dokonasz zakupu, zerknij tam koniecznie -> #KablujZGłową

Zalety i wady ładowania ogniw do różnych napięć

Ładowanie ogniwa przedstawię tutaj w najprostszej możliwej opcji. Warto wiedzieć, że w zależności od użytej ładowarki, możemy nawet wskrzesić „trupa” (akumulator o napięciu 0V). Jak to zrobić, jest napisane nieco dalej.

Standardowe ładowanie wygląda, mniej więcej, tak:

• Test włożonej baterii
  • Czy jest włożona prawidłowo (polaryzacja „+” do „+” i „-” do „-„).
    • W sklepach dostępne są już ładowarki, które mogą ładować ogniwo bez względu na polaryzację – przykładem jest np. LiitoKala S1
  • Czy jest sprawna i nie za głęboko rozładowana
• Ładowanie
  • Przez pewien czas jest stałe, niskie natężenie prądu. Następnie po przekroczeniu ~3V na akumulatorze, natężenie rośnie i następuje ładowanie stałą wartością. I tak do uzyskania napięcia 4.2V na akumulatorze
  • Napięcie 4.2V zostało osiągnięte. Teraz ładowarka utrzymując napięcie, zmniejsza powoli natężenie
  • Gdy będzie ono wynosić około 0.01A, następuje odcięcie zasilania i zakończenie ładowania. Możecie też spotkać się z tezą, że jest to wynik 0.1A. Wszystko zależy od sprzętu i trybu ładowania.

Nasze akumulatory mogą osiągać setki cykli. Aby nam służyły jak najdłużej, należy zadbać o nie, chociaż, w podstawowym zakresie tzn. nie przeładowywać, nie narażać na skrajne temperatury a także nie dopuszczać do bardzo głębokiego rozładowania.

Zabiegiem wydłużającym ich żywotność jest też ich niedoładowanie tzn. ładowanie do napięcia np. 4.1V, zamiast 4.2V. Niestety typowe ładowarki Li-Ion nie posiadają takiego ustawienia by kończyć ładowanie wcześniej. Zawsze „tankują pod korek”. Niestety, ładowarek tego typu nie ma w sprzedaży i jedynym chyba wyjściem, aby zmniejszyć napięcie ogniwa, jest użycie zasilacza laboratoryjnego.

W sieci od lat istnieje forum technologiczne Endless sphire, na którym są ludzie z naprawdę ogromną wiedzą na temat akumulatorów i pojazdów elektrycznych. Mieli oni też swoją stronę Wiki na której była solidna dawka wiedzy, lecz jest to już prawdopodobnie historia. Mogliśmy tam odszukać m.in. wpis dotyczący ciekawego testu, w którym brano pod uwagę napięcie ładowania a ilość cykli które możemy wyciągnąć z akumulatora. I tak o ot wyniki są następujące:

• • • Przekroczenie maksymalnego napięcia o 0.1V, czyli 4.3V (dla 18650 maksymalne napięcie to 4.2V), skutkuje zmniejszeniem liczby cykli ładowania o połowę! Zaletą (jeżeli można tak powiedzieć) jest 110% nominalnej pojemności ogniwa
    • Każde ładowanie ogniwa zakończone napięciem o 0.1V niższym niż zalecane, wydłuża dwukrotnie ilość cyki ładowania

Dla zobrazowania sprawy przedstawiam tabelkę. Przyjmijmy, że ogniwo 18650 ma idealnie 500 cykli żywotności, a jego pojemność to 3000mAh.

Wartości podane w tabeli są wartościami maksymalnymi jakie udało się uzyskać. Zależnie od marki akumulatora, a nawet konkretnej sztuki, wyniki mogą być inne.

Napięcie (V)	Ilość cykli rozładowania	Pojemność po pełnym naładowaniu (mAh)
4.3	250	3300
4.2	500	3000
4.1	1000	2700
4.0	2000	2100
3.9	4000	1500

 

Poniżej zamieszczam też tabelkę ze strony batteryuniversity. Jest ona lekko skrócona, aby nie robić Wam misz-maszu w głowie.

Napięcie ładowania	Liczba cykli	Pojemność względem pojemności nominalnej
4.30	150–250	110–115%
4.25	200–350	105–110%
4.20	300–500	100%
4.15	400–700	90–95%
4.10	600–1,000	85–90%
4.05	850–1,500	80–85%
4.00	1,200–2,000	70–75%
3.90	2,400–4,000	60–65%
3.80	–	35–40%
3.70	–	30% i mniej

 

Uważam jednak, że zabawa w osiągnięcie napięcia x na ogniwie, pochłonie więcej waszego czasu i energii niż przyniesie realnego zysku. Szczególnie teraz, przy obecnych cenach ogniw z depakietu.

Nawiązując jeszcze do drugiej tabeli – jeżeli procent pojemności nominalnej ogniwa był mierzony poprzez rozładowanie go do napięcia 2.5V, to znaczna ilość osób będzie dodatkowo „w plecy”. Większość sprzętów odcina zasilanie po osiągnięciu ~3V na ogniwie, a do 2.5V jeszcze trochę tej energii by się „odzyskało”…

Podkreśla to, dodatkowo, bezsensowność tego rozwiązania dla wielu z Was.

W komentarzach pojawiło się pytanie o smartfon i aplikacje, które pozwalają nam „oszczędzić” akumulator poprzez ładowanie go do np. 80%. Uważam, że nie warto sobie tym zawracać głowę. Większość osób zmienia telefony dość często, niektórzy potrafią robić to co 2 lata (umowa i telefon na abonament). W tym czasie nie zajedziecie aż tak baterii (uogólniam), więc jaki jest sens chuchać i dmuchać na akumulator? Na starcie już ograniczacie sobie wydajność i komfort korzystania z nowego telefonu.

Przykładowo, kupujecie sportowe auto, aby jeździć nim po mieście i nie chcecie rozpędzać się dynamicznie, bo będzie „wir w baku”. W tym momencie nie wykorzystujecie jego potencjału i w zasadzie, mogliście oszczędzić sobie wydatków kupując tańsze auto, które również sprosta Waszym wymaganiom.

Może tutaj paść zarzut, że słabszy model telefonu ma gorszy aparat, starszego androida itp. Racja, jednak, jeżeli kupujecie telefon na wypasie to wypadało by się liczyć z jego eksploatacją i mieć na uwadze, że są części, które się zużywają. Co za tym idzie, będzie czekać Was ich wymiana. Niech bateria w tym urządzeniu starczy Wam na 2 lata. Jeżeli wymiana akumulatora będzie oscylować w okolicy 250 zł (z akumulatorem), to macie do odłożenia nieco ponad 10 zł miesięcznie, czyli 35 grosze dziennie, czy to tak dużo? 🙂

 

Prąd ładowania a żywotność ogniw

Nie bez znaczenia jest prąd ładowania. Im większy, tym bardziej skracamy żywotność naszych akumulatorów. Znaczna większość ładowarek ładuje ogniwa prądem 1A. To jest całkowicie bezpieczna wartość i nie ma co się bać. Nawet 2 Ampery nie powinny zrobić wrażenia na ogniwie. Trochę inaczej już ma się sprawa, gdy dorzucimy prąd 2C bądź 3C. Pojemność takiego ogniwa diametralnie spadnie, co idealnie przedstawia poniższy wykres.

Jeżeli już działacie z takimi prądami, pewnie jesteście już świadomi w co się pchacie. W końcu klasyczne ładowarki dla ogniw 18650 czy 21700 nie osiągają takich wartości. W grę wchodzą tutaj jakieś zasilacze laboratoryjne czy ładowarki modelarskie.

Zwracam uwagę, że chodzi tutaj nie tylko o ładowanie, ale też o taki sam prąd rozładowania. W znacznej większości urządzeń będzie to ciężko zrealizować. Tak więc, jeżeli nie bawicie się w modelarstwie itp., traktujcie poniższe tylko jako informację.

Co ciekawe, i warto wiedzieć, markowe ogniwa nawet nie pozwolą się ładować takim wysokim natężeniem. Możecie „dać” takiemu akumulatorowi napięcie 4.2V w parze z kilkoma Amperami z zasilacza, a ten i tak ograniczy się do mniejszej wartości. Wynika to z jego rezystancji. Za jakiś czas pojawi się film na moim kanale z takim właśnie pokazem/testem.

 

Cykle akumulatora – co to jest i jak je liczyć

Najprościej mówiąc – 1 cykl to pełne rozładowania i naładowanie akumulatora. W przypadku rozładowania do połowy, i ponownego naładowania liczone jest to jako połowa cyklu. Powtórzenie tych czynności to już możemy policzyć jako pełny cykl.

W przypadku ogniw niezabezpieczonych, pamiętajcie, że ich rozładowanie MUSI być wykonane do akceptowalnego poziomu, w większości jest to okolica 2.5 – 2.75V. Najczęściej jednak „dolna granica” to ~3V.

Próba rozładowania ogniwa do zera (dosłownie – napięcie 0V), następnie jego ożywianie, nie jest liczona jako cykl. Robiąc w ten sposób tylko skracacie znacznie żywotność swojego akumulatora. Wiele ładowarek niestety nie będzie w stanie reanimować tak głęboko rozładowanego ogniwa.

 

W ogniwach 18650 / 21700 / 26650 itp. zliczanie ilości cykli jest praktycznie niemożliwe. Z akumulatorami NiMH („paluszki” AA/AAA) działamy na zasadzie:

• naładowanie do pełna
• rozładowanie do zera
• naładowanie do pełna…

Akumulatory Li-Ion doładowujemy w dowolnym momencie. Niejednokrotnie nie rozładowując ich nawet do połowy. Przez brak jakichkolwiek oficjalnych wytycznych czy wzorów, nie mamy możliwości zliczenia tych cykli. Stąd też mierzenie pojemności ogniwa bądź rezystancji/impedancji, jest niejako najlepszym wyznacznikiem jego kondycji. Tutaj jednak wszystko zależy też od przyszłego przeznaczenia ogniwa.

 

Ilość cykli a żywotność ogniw

Wiele się pisze, że ogniwo o modelu X wytrzyma 500 cykli, a model Y 700 cykli. Aby była jasność, jest to „żywotność teoretyczna”. Chodzi o to, że np. po 500 cyklach, w ogniwie spadnie jedynie część jego pojemność, a nie dokona ono swojego żywota.

Dla przykładu Samsung 30Q. Po 300 cyklach, przy rozładowaniu 15 amperami, mamy nieco ponad 1/4 pojemności mniej.

Jeżeli zwiększymy obciążenie, pojemność ta jeszcze bardziej ucierpi, i to przy mniejszej ilości cykli.

Analogicznie, gdy będziemy używać mniejszych obciążeń, stracimy mniej pojemności. Ile dokładnie? Tego nie wiadomo, zawsze warto spojrzeć w noty katalogowe ogniw. Tam macie orientacyjne dane jak konkretne ogniwo będzie się zachowywać w konkretnych sytuacjach.

Na szczęście (jeżeli można tak powiedzieć), o zbliżającej się „godzinie zero”, dla naszego akumulatora, będzie świadczyć odczuwalny spadek pojemności. Co za tym idzie, czas pracy urządzeń nim zasilanych będzie zauważalnie krótszy. Jednak zanim pożegnacie się z akumulatorkiem, dla pewności, sprawdźcie go jeszcze na innej ładowarce. Być może aktualna robi Wam psikusa i zgłasza naładowanie, mimo, że ogniwo jest naładowane tylko po części.

Jeżeli problem jest na jednym z kilku akumulatorów, sytuacja jest bardziej klarowna, ale uważam, że i tak warto przetestować takie ogniwo np. u znajomego. Szczęście, w ogólnym nieszczęściu, to fakt, że spadek pojemności będzie rozciągnięty w czasie, i powinniście zawczasu zauważyć ten fakt.

Przeglądając Aliexpress pewnie widzieliście ogniwa 18650, gdzie są deklarowane ilości cykli sięgające 1000-2000. I jeszcze deklaracja o zachowaniu 85% deklarowanej pojemności. Nie wierzcie im, to ściema.

Pierwszy z brzegu przykład, że powyższe to bajka, to wykresy akumulatora Samsung 30Q które umieściłem w tej części wpisu. Czołowi producenci podają ilość cykli w setkach, a oni dają w tysiącach.

Bywają też przypadki, że sprzedający potrafią przekłamywać cykle w ogniwach do których są noty katalogowe, ale tego Aliexpress już nie weryfikuje. Niby można zgłosić delikwenta, ale na jego miejsce zaraz wskoczy pewnie 5-ciu innych. Walka z wiatrakami. Lepiej mieć minimalną wiedzę w temacie i nie kupować wcale takiego chłamu. Oszczędzacie podwójnie – pieniądze i nerwy.

Regeneracja ogniw Li-Ion

Wszystkie sposoby na regenerację/poprawę pojemności ogniw, które znajdziecie w sieci są bzdurą. Wsadzanie ich do lodówki czy zamrażalnika to ściema. W sieci widziałem wiele ofert z ogniwami Li-Ion „po regeneracji”, ale co ta definicja kryje, wiedzą tylko sprzedający.

Utrata pojemności ogniw w trakcie eksploatacji /leżakowania jest nieunikniona i nieodwracalna! W niektórych ładowarkach możecie trafić na opcję o nazwie odświeżanie ogniw (refresh), ale ma ona za zadanie kilkukrotnie naładować i rozładować akumulator. Ten program jest dedykowany do akumulatorów NiCd które mają efekt pamięci, przy Li-Ion szkoda prądu (dosłownie i w przenośni).

Ostatnio znalazłem opis, na jednej z aukcji OLX, że ogniwo może nieco zwiększyć swoją pojemność od czasów ostatnich testów w ładowarce Lii.

Co prawda wspomniane jest o „kilkunastu mAh” ale, z reguły, działa to w drugą stronę. Chyba że zrobicie test z rozładowania natężeniem 1A, a później powtórzycie go z wartością 0,5A, wtedy siłą rzeczy dostaniecie „lepszy” wynik.

 

Prąd 1C, 1A, o co w tym chodzi?

Dla przykładu weźmy ogniwo Samsung INR18650-30Q którego deklarowana pojemność to 3000mAh. Prąd 1C, dla tego akumulatora, będzie równy 3A. Na prąd 1C mówi się też, że jest to prąd jednogodzinny. Gdy obciążymy to ogniwo natężeniem 3A, powinno ono działać w urządzeniu, z pełną mocną, przez godzinę. Mowa oczywiście o ogniwach stosunkowo nowych i w przypadku rozładowania go do napięcia deklarowanego przez producenta, co mija się nieco z tym co bywa w praktyce.

Pamiętajcie też, że każde ogniwo ma lekkie „widełki pojemnościowe” (pojemność minimalna, nominalna i maksymalna) i jest to całkowicie normalne. Tego typu dane znajdziecie w karcie katalogowej ogniwa.

Niżej, raz jeszcze, omówienie, na przykładach, owego magicznego „C”, abyście wiedzieli o co konkretnie chodzi.

Wartość prądu	Samsung 3000 mAh	Panasonic 3400 mAh	SANYO 3500 mAh
2C	6A	6.8A	7A
1C	3A	3.4A	3.5A
0.5C	1.5A	1.7A	1.75A
0.25C	0.75A	0.85A	0.875A

Manipulacja pojemnością ogniwa na przykładzie ładowarki Opus BT-3100 i LiitoKala Lii600

Niżej przedstawiam Wam krótki test, jak możemy być nabici w butelkę na nierzetelnych bądź nie bardzo obeznanych w temacie, sprzedających.

• Samsung ICR18650-22E Jest ono już mocno zużyte, ale do testów się nadaje
• Samsung ICR18650-22F Też nie najmłodsze, powiedzmy, że jest w średnim stanie
• Samsung ICR18650-22B Czas życia, i stan, zbliżony do 22F

Wybór akumulatorów Samsunga jest tutaj całkowicie przypadkowy. Każdy test na rozładowanie, przy każdej wartości prądu, przeprowadzony był 2 razy. Mimo minimalnych różnic między testami, niżej prezentuje najwyższe osiągnięte wyniki przez każde z ogniw. Pod każdym ogniwem przedstawiam (kolejno) wykresy rozładowania prądem 1A i 1C. Każde ogniwo ma pojemność nominalną 2200mAh.

Samsung ICR18650-22E

Samsung ICR18650-22F

Samsung ICR18650-22B

Jak widać, im niższy prąd testowania, tym „większa” pojemność. Dla mniej technicznych, tabelka.

	ICR18650-22E	ICR18650-22F	ICR18650-22B
1A	896mAh	1286mAh	1862mAh
1C	256mAh	1264mAh	1726mAh

 

Ab była jasność – rozładowanie prądem 250mA czy 500mA nie jest złe. Wszystko, de facto, zależy od waszych osobistych potrzeb. W tym opisie skupiam się na tym jak powinien wyglądać ten test dla Was, przy zakupie ogniw z odzysku. Im ogniwo będzie bardziej zużyte, tym rozstrzał, przy różnych prądach, jest większy.

W przypadku aukcji bądź oferty na portalach typu OLX, zobaczycie tylko zrzut ekranu z przykładowej testowanej sztuki, bądź ujrzycie zdjęcie z ekranu ładowarki. A skąd będziecie wiedzieć jakim prądem był dokonany test? Niestety na to sposobu nie ma. Można sprawdzać specyfikację ładowarki, jak wiemy jakim modelem był dokonany test, lecz wiele ładowarek ma różne tryby rozładowania, i bądź tutaj człowieku mądry… Szczęście, że w tym przypadku wiele osób jedzie po najmniejszej linii oporu, i daje największą możliwą wartość, aby test był jak najkrótszy.

W innych przypadkach pozostaje tylko wierzyć na słowo i ewentualnie czytać komentarze dla sprzedającego, jeżeli platforma sprzedażowa, lub forum, posiada taką opcję.

Firmy sprzedające ogniwa z odzysku, nie będą kupować wypasionych maszyn do testowania za kilkanaście tysięcy np. marki Neware, bo jest to nie opłacalne.

Wielu sprzedających używa „profesjonalnych” ładowarek typu OPUS-a, NITECORE czy LiitoKala Lii500/Lii600. Profesjonalizm tutaj to, moim zdaniem, mocne słowo. Wiem, że mamy czasy, w których dopisek PRO / EXTRA / SUPER / HIPER dodaje mega mocy produktowi, ale nie dajmy się zwariować. Taki napis, to jedynie „gwarancja” że ogniwa zostało jakkolwiek przetestowane.

Takie sprzęty uważam bardziej za produkty dla hobbystów. Profesjonaliści nie używają takich ładowarek do konkretnych testów. Chyba że do ładowania, jako ładowarki wielokanałowe, ale mówimy aktualnie o teście pojemności.

Nazywanie tych produktów profesjonalnymi ma podkład czysto marketingowy. Co to za profesjonalny sprzęt, jeżeli nie możemy dobrać natężenia ładowania czy końcowego napięcia wg. własnego uznania? Nie ma opcji, aby przetestować ogniwo zgodnie z notą katalogową, w której natężenie rozładowania oscyluje od 0,2C do nawet 30-40A.

O ile wynik podany podczas takich testów można jeszcze zaakceptować, tak często mniej doświadczeni użytkownicy podają pojemność akumulatora sprawdzoną podczas standardowego ładowania! Jest to błąd, gdyż:

• Podczas ładowania więcej „wpompujemy” w ogniwo niż ono jest później w stanie oddać.
• Gdy ogniwo będzie w fatalnym stanie (wysoka rezystancja wewnętrzna), możemy ładować je „w nieskończoność”, przez co wynik podany na wyświetlaczu będzie mocno mijał się z prawdą.

Jeżeli ktoś sprzedaje ogniwa, w zależności od pojemności, możemy tutaj być dodatkowo finansowo w plecy. Dla przykładu – LiitoKala Lii500 ma maksymalną wartość rozładowania 500mA, następca, czyli Lii600, osiąga maksymalnie 750mA. Dla używanych ogniw, odzyskanych z laptopów, demontaży itp. to i tak dalej za mała wartość.

Dla zobrazowania Wam sprawy przetestowałem dwa ogniwa. Natężenie prądu 1C (ładowarka modelarska) oraz 500mAh (Lii500).

Po lewo SAMSUNG ICR18650-22F (1C = 2200mAh)

Po prawo SANYO 18650 2600mAh (1C = 2600mAh)

SAMSUNG ICR18650-22F -> Lii 500 – 1558mAh / Antimatter – 233mAh (0,5A vs 1C)

SANYO 18650 -> Lii500 – 1415mAh / Antimatter – 71mAh (0,5A vs 1C)

Niestety, takie są realia. Ładowarki modelarskie są lepsze do sprawdzania ogniw pod dużym obciążeniem niż ładowarki wielokanałowe. Kupując tak testowane ogniwa, nie liczcie na ich sensowne użycie pod jakimś większym obciążeniem. Przy czym „większym”, mam na myśli chociaż 1C, będące dla wysokoprądowych ogniw, obciążeniem w zasadzie śmiesznym.

Sam testuję innym ogniwa i powiem Wam, że nie trafiłem na dużo odpadów. Największe kwiaty są właśnie z ogniwami z odzysku. Kosztują grosze, testów solidnych sprzedawcy nie zrobią i bierze klientów później zdziwienie, że taki Convoy ze sterownikiem 2.1A, na maksymalnej mocy, świeci 15 minut.

 

Jaka ładowarka do ogniw Li-Ion 18650 / 21700 / 26650

Na start powiem czego NIE KUPOWAĆ (dosłownie i w przenośni) – wynalazków dodawanych do zestawów latarek np. Convoy, Bajlong, Ultrafire. Przestrzegam też przed aukcjami, gdzie nie jest wyraźnie napisany model dodawanej ładowarki. W takim przypadku jest duża szansa, że kupicie jakiś elektrośmieć.

Idąc po najmniejszej linii oporu, i patrząc na koszty, kupcie sobie moduł TP4056 i koszyk na ogniwo 18650. Będzie tanio i przyzwoicie. Moduł ten jest bardzo dobry, popularny i tani, co czyni go łakomym kąskiem dla osób z ograniczonym budżetem. Może też służyć jako ładowarka tymczasowa, gdy np. odkładamy pieniądze na jakiś lepszy model.

Z modułu TP4056 wielu robi ładowarki wielokanałowe na naprawdę szeroką skalę – nawet kilkanaście podłączonych jednocześnie. Jest tam oczywiście trochę zabawy przy tym. Prywatnie bardzo mnie to cieszy, bo takie majsterkowanie świadczy o tym, że idea „zrób to sam” jest ciągle żywa.

TP4056 najtaniej znajdziecie na Aliexpress. Do wyboru jest wersja PROTECT i NO PROTECT. Polecam kupować tą pierwszą. Ta płytka jest nieznacznie większa, nieco droższa, ale dodatkowa ochrona Wam się przyda.

Jeżeli zależy Wam na czasie, to najszybciej chyba będzie dokonać zakupu na Allegro. Polecam Wam kupować moduły z gniazdem USB-C, gdyż ten typ złącza USB będzie standardem, i chyba nie warto pchać się już w nieco przestarzałe microUSB, chyba że nie macie kabelków typu C. Koszyki 18650 najtaniej wyjdą na Aliexpress. Jeżeli znów czas gra najważniejszą rolę, to znany portal się kłania 🙂

W opisach do ładowarek zamieściłem jedynie najważniejsze informacje, pełna specyfikacja jest dostępna pod linkiem. Gdyby coś było nie jasne, proszę pisać komentarz pod wpisem. Wybór modeli padł po kontem ładowania Li-Ion, NiMH to opcja.

Z tańszych modeli ładowarek, o stosunkowo prostej konstrukcji, warto wspomnieć o nieśmiertelnej marce LiitoKala. Znajdziecie w jej ofercie proste modele dla każdego oraz bardziej wypasione i popularne jak model 500 czy 600.

• LiitoKala 100 (zwróćcie uwagę by nie kupić wersji B!)
• LiitoKala 202
• LiitoKala 402
• LiitoKala S1
• LiitoKala Lii500
• LiitoKala Lii600 / Lii600 z PL

Z „naszego podwórka” warto poszukać marki XTAR. Modele te powinny Was zadowolić.

• XTAR SC1 – 1 kanał, ładowanie 2A, bezobsługowa, reaktywacja ogniw 0V
• XTAR SC1 PLUS – 1 kanał, 3A max, ładowanie dodatkowo NiMH/NiCD (tylko D), ma opcję powerbanka, reaktywacja ogniw 0V
• SC2 – 2 kanały, ładowanie 3A/2A (1 gniazdo/2 gniazda), reaktywacja ogniw 0V
• VC2 – 2 kanały, ładowanie 0,5A, reaktywacja ogniw 0V, sprawdzanie pojemności
• VC2SL 2 kanały, ładowanie 0,5A, reaktywacja ogniw 0V, sprawdzanie pojemności, opcja działania jako powerbank, ładowanie dodatkowo NiMH/ NiCD (bez aku. typu D).
• VC4 – 4 kanały, ładowanie 1A, sprawdzanie pojemności, reaktywacja ogniw 0V, ładowanie NiMH/NiCD
• VP4C – 4 kanały, prosta obsługa, ładowanie 1A, reaktywacja ogniw 0V
• BC8 – 8 kanałów dla 18650!, konstrukcja cepa :), 500mA ładowanie, reaktywacja ogniw 0V, ładowanie dodatkowo NiMH/NiCD (tylko AA/AAA)
• VC8 – 8 kanałów, prosta obsługa, ładowanie dodatkowo NiMH/NiCD, ładowanie 3A max (3Ax1 / 2Ax2 / 1Ax4 / 0,5Ax8 / 0,25Ax8)

Opcjonalnie są dostępne modele XTAR SC1 oraz XTAR SC2 (nowsze i mocniejsze modele XTAR MC1 i MC2).

Na koniec małe potworki które ładują, sprawdzają pojemność, odświeżają akumulatory NiCd, mają łączność przez BT i inne takie. Możliwości oczywiście zależą od modelu.

• OPUS BT C-3100 (PL)
• MiBoxer c4-12 (to jest tylko ładowarka, prosty model z wieloma natężeniami ładowania do wyboru – jeżeli szukasz czegoś wyłącznie do ładowania to polecam)
• SkyRC MC3000 – kombajn do wszystkiego

Aktualnie używam ładowarki MiBoxer C4-12 i OPUS BT3100 + LiitoKala Lii600. Więcej do ładowania 18650 / 21700 / 26650 mi nie potrzeba. Faworyzuję pierwszą z nich, ze względu na szybkie ładowanie (3A) i brak wentylatora, który w OPUS-ie nie należy do najcichszych. Można to modować, ale prawdę mówiąc, poza sprawdzeniem pojemności „na szybko”, OPUS nie ma u mnie specjalnie pracy. Do rozładowania, i testów ogniw, najczęściej używam wartości ~1C, a dla tych sprzętów, to za wysokie progi.

Jeżeli szukacie jakiegoś konkretnego urządzenia do testu akumulatorów, polecam EBD-A20H. Gdyby wykresy były zbędne, cena nieco za wysoka, a oczekujecie jedynie wyników z testów pojemności, to nieśmiertelne ładowarki modelarskie są do waszej dyspozycji:

• IMAX B6AC
• IMAX B6evo (wymaga zasilacza)
• IMAX B6mini (wymaga zasilacza)

 

Jaki akumulator Li-Ion 18650 kupić? Co warto wybrać z ogniw 21700 / 26650?

Gdzie tanio kupić dobrej jakości akumulatory

Fora internetowe / Grupy dyskusyjne (FB)

Zanim jednak dokonacie zakupu, upewnijcie się czy Wasz kontrahent jest godny zaufania. Najszybciej zrobicie to wyszukując jego posty na forum (czy sprzedawał wcześniej, jeżeli tak to co i w jakiej ilości). Warto zwrócić też uwagę na jego staż na forum i ilość postów. Jak jest „nowy” to ryzyk-fizyk. Kiedyś jeszcze miało sens pisanie próśb wystawiania produktu na allegro, ale od ~2019 roku to tak szaleją z prowizjami, że taka oferta robi się mało atrakcyjna.

Na grupach dyskusyjnych możecie trafić na oferty osób, które mają naprawdę duże zasoby ogniw. Cenowo to niestety loteria, ten sam model ogniwa potrafi mieć rozjazd 3-5 zł/szt.. Przy małych zamówieniach, dosłownie kilku sztuk, koszt dostawy psuje sens całej zabawy. Jednak przy konkretnej już ilości, liczonej w dziesiątki, a nawet setki, można zrobić dobry interes.

Zauważyłem, że wiele osób z takich grup ma te same ogłoszenia na OLX. Treści pokrywają się w 90-100%. Zdjęcia są też te same, dzięki temu łatwiej będzie Wam poznać te oferty.

Allegro / OLX

Allegro, jako zaletę, ma ochronę kupujących. Ale aby odzyskać kasę, musicie płacić przez PayU + złożyć doniesienie na policji o popełnieniu przestępstwa – droga przez mękę, jeżeli chcecie odzyskać kilka złotych. Drobni sprzedawcy prywatni, są już zepchnięci do Allegro Lokalnie, aby tam finalizować swoją sprzedaż.

OLX na początku był fajną alternatywą dla Allegro. Niestety, z czasem i tam doszły opłaty za „usługi serwisowe”. Jak na złość, dodają oni co chwilę nowe zasady ochrony kupujących, zwiększając przy tym swoje prowizje. Aktualnie jako zaletę, macie 24h na sprawdzenie przesyłki, od momentu odebrania, zanim sprzedający uzyska pieniądze. Jak działa taka ochrona, niestety nie wiem. Nie miałem sytuacji, aby wykorzystać ją jako kupujący, ani nikt nie użył jej „przeciwko mnie”.

ERLI

Mało znana alternatywa dla Allegro, działający sobie spokojnie „w jego cieniu”. Możecie trafić tam tych samych sprzedawców co na allegro, jednak mających jednak nieco niższe ceny z racji, prawdopodobnie, niższej prowizji. Wysyłki są za darmo od 49 zł bez żadnych pakietów itp. Jeżeli się nie mylę, trzeba się tylko zarejestrować. Warto tam zerknąć.

Aliexpress / Alibaba

Od dawna, w celu oszczędzenia kilku złotówek, kierujemy się do naszych przyjaciół zza wielkiej wody. Głównie wybieramy Aliexpress, ale nie są oni jedyny wyborem, choć trzeba przyznać, że największym. Niestety bardzo łatwo tam się naciąć, o czym napisałem w innym wpisie, do którego serdecznie zachęcam.

Alibaba to taka hurtownia w stosunku do Aliexpress. Możecie kupić kilka sztuk, a możecie nabyć i cały kontener. Jak chcecie jakiś rebrand, proszę bardzo, znajdziecie tutaj to czego dusza zapragnie i, jak sypniecie groszem, dostosują towar do Waszego „widzimisię”.

Banggood (BG)

Bardzo popularny niegdyś sklep, wysyłający naprawdę pokaźne ilości paczek do naszego kraju, dziś jest nieco na uboczu. Od czasów rozprzestrzenienia się pandemii Covid19, dostał nieco po kieszeni. Ceny wywindowały też niesamowicie z racji doliczanego VAT-u. Ostatnio jednak widzę, że wraca do gry. Jednak tylko z elektroniką (i dobrymi kodami), na dobrą cenę ogniw tam nie liczcie.

AMAZON

Duży wybór ogniw i dziwnie wysokie ceny. Akumulatory 18650 mają czasem tak absurdalnie wysokie ceny, że na bank ich nie kupicie. A najlepsze jest to, że chore ceny tyczą się głównie ogniw o wątpliwej reputacji. Wisienką na torcie są modele 18650 osadzone w dziale z bateriami jednorazowymi. Tak więc trzeba się nieco „postarać”, aby kupić tam jakieś lewe ogniwo.

EBay

Zakup ogniwa w tym miejscu to ostateczna ostateczność. Szansa na podróbkę jest bardzo duża. Na wielu portalach zagranicznych padają stwierdzenia, że EBay, nie jest wartym miejscem na tego typu zakupy (zaraz obok Aliexpress :)). I ciężko temu zaprzeczyć, tutaj nawet nie ma co się sugerować ocenami i stażem sprzedającego – są one kompletnie nic nie warte. Badziewie jest wciskane równo.

 

Są jeszcze inne portale sprzedażowe, choćby wszystko.pl, ale on dopiero raczkuje po baaaaardzo długich i zamkniętych testach, tak więc i oferta, którą ma aktualnie, nie powala. Nie ma nic na wzór SMART-a czy Prime. Poczekamy na rozwój sytuacji.

 

Zakup ogniwa 18650 / 21700 / 26650 – jakie powinno być jego napięcie?

Zaraz po zakupie ogniwa Li-Ion są gotowe do użytku. Powinny one być naładowane tylko częściowo i mieć napięcie ~3,5V – 3,6V. Jeżeli nie planujecie ich używać od ręki bądź w najbliższym czasie, zostawcie je z takim napięciem. Jest to napięcie tzw. storage, czyli idealne do przechowywania.

Gdyby okazało się, że planujecie je użyć w niedalekiej przyszłości, podładujcie je sobie w ładowarce, będzie „gotowe do akcji” w razie potrzeby.

Mimo wszystko, zawsze polecam przetestować zakupione ogniwa multimetrem. Nie musi być to wypasiony sprzęt, najtańsze modele sprawdzą się idealnie. Gdyby jednak ktoś chciał coś taniego, ale względnie „pewnego”, od lat takim modelem jest UT33. Jeżeli nieco majsterkujecie, proponuję dorzucić 10 zł do modelu z pomiarem temperatury. Przydatna sprawa dla fanów dłubania.

Jeżeli akumulator jest faktycznie nowy, jego napięcie powinno być w zakresie 3,6V – 3,65V. Gdyby jednak okazało się, że napięcie jest inne to:

• Ogniwo było użyte, mogło być już ładowane
• To tzw. „leżak” i stąd spadek w napięciu
• Kupiliście szrot z Chin

W przypadku zakupów przez Internet, od firmy, macie 14 dni na zwrot. W uzasadnieniu nie musicie podawać powodów zwrotu. Oddajecie i już. Warunkiem jednak jest zakup na osobę fizyczną ORAZ zakup ogniw luzem. Gdybyście zażyczyli sobie budowę z nich np. pakietu, to zwrot Wam nie przysługuje.

Gdy zakup był od osoby fizycznej, napiszcie do niej. Może pomyliła zamówienia lub produkty. Jeżeli Was będzie ignorować, lub zbywać, możecie zgłosić to na policję jako przestępstwo. Jednak poniżej pewnej kwoty sprawa pewnie rozejdzie się po kościach.

Od biedy, możecie pierw zrobić zamówienie „demo”, czyli 1-3 sztuki ściągnąć, aby mieć pogląd na sprawę. Niestety z racji rosnących cen wysyłek, może być to nieekonomiczne. Jednak w razie wpadki, nie utopicie za dużo kasy. Gdyby i przy takim małym zamówieniu wyszedł kwiat, zignorujcie sprzedającego. Nerwy więcej Was będą kosztować niż to warte. Opcjonalnie przed zakupem poszukajcie w sieci informacji o tym sprzedającym, Google z reguły chętnie pomaga.

Zanim jednak zaczniecie jakikolwiek spór, zobaczcie raz jeszcze ogłoszenie. Być może to Wy się pomyliliście bądź nie doczytaliście wszystkiego. Ostatnio widzę różne ogłoszenia, gdzie sprzedający „w trosce” o kupującego testuje każde ogniwo przed wysyłką bla bla bla… Wybaczcie, ale ja nie kupuję tego typu treści. Podejrzewam, że te akumulatory to używki i ot co. Mogę się oczywiście mylić, gdyż prawdę zna jedynie sprzedający. Nie wytykając palcem, opisy wielu produktów w sieci, już od dawna czytam z przymrużeniem oka. Marketing osiąga, co rusz, nowe poziomy wciskania kitów.

Gdyby jednak rozjazd na napięciu był dość duży, ale wygląd fizyczny ogniwa nie budził żadnych zastrzeżeń, chyba będzie lepiej odpuścić temat i żyć dalej. Ogniwo ma, co najmniej, 500 cykli życia. Jeżeli stracicie kilka z nich, to i tak jestem pewien, że nie zauważycie tego.

Sam kupowałem ostatnio (2023r.) nowe ogniwa (kilkanaście różnych modeli) które miały napięcie początkowe wahające się od 3,45 – 3,6V. Przetestowałem i dane pokrywały się z notą. Zostawiłem je. Nie szukajmy problemów na siłę i nie liczmy na zawsze idealne wyniki napięcia, ideały nie istnieją a popadanie w skrajności nie jest wskazane.

 

Zaoszczędziłem kupując ogniwa „z odzysku”. Jak je sprawdzić?

Popularna LiitoKala Lii 600 najszybciej określi Ci ich orientacyjną kondycję. Jeżeli nie masz takich sprzętów, to naładuj ogniwo i zostaw na jakieś 2-3 dni. Jeżeli napięcie poleci mocno w dół, znaczy, że ma za duży upływ energii (mówiąc prościej, coś jest nie halo). Prawidłowo odchył powinien być nieznaczny ~ 0.02-0.04V. Niestety to tylko proteza i nie ma jednoznacznego opisu „o ile napięcie powinno spaść” na ogniwie, w ciągu x dni, aby uznać je za dobre.

Mimo wszystko, idąc po taniości, najlepiej będzie Wam zainwestować w taki sprzęt do pomiaru pojemności ogniwa z Aliexpress i będziecie wiedzieć na czym stoicie, bez zbędnego czekania. Ponadto, przemawia za nim duży zakres wyboru obciążenia, dzięki czemu może służyć nie tylko do Li-Ion, ale do innych akumulatorów. Należy pamiętać jedynie, aby dokupić odpowiedni koszyk. Linki są w dalszej części wpisu. Gdyby jednak były pytania, piszcie komentarze.

Opcjonalnie uśmiechnijcie się do jakiś znajomych z prośbą o testy. Jeżeli macie większą ilość ogniw, siłą rzeczy pomyślcie o czymś pokroju Lii600 aby na szybko zweryfikować ogniwa.

Dobre ogniwo nie powinno mieć dużej straty przy testach prądem 1C i na takim właśnie polecam robić testy ogniw z odzysku. Urządzenia pokroju LiitoKala Lii600 itp. przekłamią wynik. Jeżeli byście chcieli użyć takie używane ogniwa, choćby w nowoczesnych latarkach, gdzie sterownik pobiera co najmniej 3-5 amperów, to rzeczywistość szybko Was sprowadzi na ziemię i przekonacie się o tym, że LiitoKala to nie sprzęt do takich pomiarów. Więcej o tym pisałem chwilę wcześniej.

 

Polecane akumulatory 14500

• Soshine
• KeepPower
• SANYO
• XTAR
• SAFT

Tutaj raczej będziecie sugerować się ceną, później pewnie pojemnością. A klasycznie skończy się wybraniem odpowiedniego stosunku pojemności do ceny. Niestety nie przerabiam za bardzo tych ogniw, więc tutaj nie polecę nic konkretnego.

 

Polecane akumulatory 18650:

Panasonic / SANYO

• • NCR18650B
  • NCR18650GA
    • Tutaj odniosę się do fatalnych biegunów dodatnich tych ogniw (potwierdzone praktyką). Przy twardszych sprężynach „plus” potrafi się nieco wgnieść. Miałem tak kilka przypadków 2-3 lata temu i słyszałem pojedyncze głosy o tym. Jako że kilka uszkodzonych sztuk nie jest miarodajnym wynikiem, aby móc jednoznacznie stwierdzić wadę fabryczną, i tak odpuściłem ten model. Ostatnio na blogu padły komentarze o nich potwierdzające, że defekt dalej jest widoczny. Niby pojedyncze przypadki, ale jednak dalej są. Treść ta jest wyłącznie informacją poboczną. Nie traktujcie tego jako nie polecanie produktu.

Samsung

• • INR18650-30Q
  • INR18650-30Q (depakiet)
  • INR18650-35E (dobra cena, nie ma info, że to depakiet, bądź czujny)
  • INR18650-25R (depakiet)
  • ICR18650-28A (depakiet)

LG

• • INR18650MJ1 (depakiet)
  • INR18650MJ1
  • INR18650MH1 (2 szt.)
  • ICR18650HE2

Sony

• • US18650VTC4 (depakiet)
  • US18650VTC5 (depakiet)
  • US18650VTC6 (depakiet)

Keeppower

• • P1826J
  • P1830K
  • P1834J

Po symbolach ciężko będzie szukać, ale jak chcecie kupić jakieś 18650 z zabezpieczeniem, w dobrej cenie, to ten model będzie idealny. Opcjonalnie kupcie ogniwo, które zaleca producent, ale z praktyki wiem, że te mają cenę 3 cyfrową, bądź przebicie w stosunku do innych marek jest 100%, a różnią się, od większości ogniw zabezpieczonych, głównie koszulką.

LiitoKala (często są to ogniwa marki Panasonic, SAMSUNG czy LG, opakowane w koszulkę Lii, albo z dodaną ich naklejką)

• • Patrzcie na modele LG czy Samsunga i możecie już szukać „tych samych” modeli z naklejką LiitoKala
  • Popularne są modele z blaszkami, które później trzeba oderwać samemu.
    • HG2 (blaszki – trzeba oderwać)
    • HG2 (bez blaszek, inny sklep)
    • Prawie Panasonic NCR18650

XTAR (w środku ponoć jest Panasonic, wcześniej były to SONY). Oni są raczej niszą, ale jak traficie w dobrej cenie, myślę, że warto się pokusić. Zaletą tych ogniw jest stosunkowo dobra cena za modele z PCB (zabezpieczone).

• XTAR 18650 2600mAh z PCB
• XTAR 18650 3300mAh z PCB
• XTAR 18650 3600mAh z PCB

Wierzcie mi, wymienione tutaj ogniwa 18650 to wierzchołek góry lodowej. Tych akumulatorów jest bardzo dużo. Jeżeli miałbym wymieniać warte uwagi, to można by było na upartego wymienić niemal każdy model największych producentów.

Nie mając zbytnio pojęcia o tematyce ogniw, to najważniejsze co musicie wiedzieć przed zakupem to czy potrzebujecie ogniwa wysokoprądowego czy nie. W przypadku latarek, w znacznej większości wystarczały standardowe akumulatory, niestety nowsze modele wymagają więcej prądu i wskazane są ogniwa wysokoprądowe. Jeżeli budujecie pakiet do elektronarzędzi, odkurzacza itp., ewentualnie chcecie zasilić e-papierosa, to już wchodzą w grę wyłącznie ogniwa wysokoprądowe. I to jest kolejny temat, który doczeka się rozbudowy w osobnym wpisie. Nie można tak łatwo poradzić coś w kilku zadaniach, za dużo „pobocznych” możliwości. Plany udostępnienia tego wpisu to wrzesień-październik 2023r.

 

Polecane akumulatory 21700: 

• Samsung
  • INR21700-40T (depakiet)
  • INR21700-40T (nowe)
  • INR-21700-48X
  • INR21700-50E
• LG
  • NR21700-M50T – świetna cena, lecz koszulka może być wątpliwej jakości SUGERUJĄC się zdjęciem poglądowym
• SANYO (20700!)
  • NCR20700B

Mniej popularne marki i modele 21700:

• Sofirn
• Basen
• Soshine 4000mAh
• LiitoKala Lii 40A 4000mAh
• LiitoKala Lii 40A 5000mAh
• Shockli Czarne 4000mAh
• Shockli Fioletowe 4550mAh

Gdyby ktoś szukał ognia zabezpieczonego 21700, klasycznie polecam zerknąć w stronę KeepPower-a jako tańśzą alternatywę dla ogniw „latarkowych firm”.

Chwalą też, choć osobiście nie miałem styczności

• iJOY
• Efest

Mamy to samo co przy 18650, można by jeszcze modeli trochę wymienić, ale wymienianie każdego modelu mija się z celem (moim zdaniem). Przy zakupie akumulatora uwzględnijcie przede wszystkim pojemność. Zakup ogniwa 21700 / 20700 o pojemności 3000 – 3500mAh jest lekko chybiony i tutaj bym się wstrzymał z takim zakupem. Na pewno znajdziecie niewiele drożej 21700 z pojemnością 4000-5000mAh za niewiele więcej.

Ogniwa 21700 dla E-palaczy odsyłam na zaprzyjaźnione forum. Ja tej tematyki nie obserwuję i nie wiem co tam warto kupić do tych urządzeń. Zawsze lepiej zapytać praktyków niż teoretyka. Wiem, że Wam tam dobrze doradzą, bo jestem tam co jakiś czas aktywny i pełen podziwu jakie to niezdrowe cuda tam tworzą 😉

 

Polecane akumulatory 26650:

• Keeppower (są zabezpieczone)
  • P2665C
  • UH2655C – 5500mA
  • UH2655 – 5500mAh
• Panasonic
  • 26650A
• Shockli
  • 26650 5500B
  • 26650 5000mAh (Black)
  • 26650 5250mAh (Green)
• LiitoKala
  • Lii 50A
  • Lii 51S
  • Lii 53S („następca” Lii51) -> 26700!
  • 26650-55A 5100 mAh

Można by jeszcze wymieniać, ale nie robię listy ogniw, a jedynie wymieniam, moim zdaniem, najpopularniejsze.

Osobiście polecam trzymać się „elity” – Samsung, LG, Sony czy Panasonic/SANYO (kolejność przypadkowa). I są one pewnymi markami, a nie rebrandami.

Markowe ogniwa 18650/21700 LiitoKala (z naklejką) – sprawa mocno dyskusyjna

Ogniwa z naklejką/koszulką Lii są powodem do dyskusji na wielu frontach. Zdania na ich temat są podzielone i ta dyskusja toczy się od lat bez jednoznacznej racji żadnej ze stron (brak solidnych testów na naprawdę szeroką skalę). Jednak czas, kolejne testy różnych użytkowników tych ogniw, przechyla powoli szalę zwycięstwa na stronę osób stwierdzających, że ogniwa Lii, z naklejką, to fake.

Rozchodzi się o podejrzenia, że LiitoKala wypuszcza ogniwa LG, czy innych producentów, będące faktycznymi „odpadami” z taśm produkcyjnych. Odpad to może nieco mocne słowo, ale chodzi mi o to, że są to akumulatory jakiejś większej firmy (LG / SAMSUNG), które nie przeszły jakiś wewnętrznych testów i poszły do sprzedaży jako ogniwa II kategorii – mowa TYLKO o modelach z naklejką Lii.

Oczywiście twardych dowodów na to nie ma, jednak jak wytłumaczyć fakt, że ogniwo bezpośrednio od producenta kosztuje 2x więcej niż „takie samo ogniwo”, ale z naklejką LiitoKala? Nawet traficie modele z gotowymi zgrzanymi blaszkami, gdzie żaden czołowy producent tego nie ma w ofercie dla sprzedaży detalicznej.

W sieci są testy z rozładowania, gdzie „Kala” trzyma się wyniku zgodnego pojemnością z oryginałem, lecz więcej znajdzie się danych które temu zaprzeczają. Dla przykładu HG2 z, bodaj, kilkunastoma cyklami.

Niuans, w tym przypadku, tkwi w tym na jakim sprzęcie był przeprowadzony test. Ładowarka wielokanałowa nie powie Wam całej prawdy. Pragnę jednak podkreślić, po raz n-ty, że Lii600 (i inne tego pokroju) robią test pojemności „z grubsza”. Prąd rozładowania tam jest mały i w przypadku nowych ogniw, nie ma to większego znaczenia. Chyba że traficie na chamską podróbkę, jak na zdjęciu.

Jeżeli jednak kupicie akumulatory używane, to można się grubo przejechać na takim teście (idealnym przykładem wpis o darmowych ogniwach 18650). I nie chodzi tutaj o ogniwa LiitoKala, ale ogółem. W dalszej części wpisu też o tym się przekonacie. Opinie, na wielu portalach, takie akumulatory z odzysku mogą mieć dobre, wręcz idealne, ale wiele osób wystawia komentarz do zakupu na podstawie tego, że coś działa albo że dotarło w całości i już. Miarodajność takiej opinii jest zerowa.

Na deser dodam, że nadruki na koszulkach ogniw „markowych” z naklejką Lii, niejednokrotnie, mają inne czcionki niż w oryginałach. Ich rezystancja wewnętrzna bywa na tyle duża, że modele wysokoprądowe „padały na pysk” po dodaniu dużego obciążenia, gdzie oryginał działa bez problemu.

Dla małego zobrazowania sytuacji, wykres z rozładowania oryginalnego LG HG2 vs akumulator marki LiitoKala (ten z naklejką Lii). Ponad 3 minuty wystarczyły, aby ogniwo „Kali” osiągnęło tragiczną temperaturę pracy.

Oryginalne ogniwo 18650 LG HG2, przy tym samym natężeniu prądu, działało bez zarzutu.

Jeżeli chodzi o i ich akumulatory, z naklejką, to uważam, że możecie je używać, ale pod jednym warunkiem. Będą służyć Wam jedynie jako zasilanie „luzem” i do natężeń kilku amperów. Co do luzu, rozchodzi mi o zasilanie nimi urządzeń jako pojedyncze ogniwa 18650/21700, a nie robienie z nich wydajnego pakietu, który później zgrzewacie i dodajecie mu balanser. Siedzę na wielu krajowych forach i nie spotkałem osobnika, który by budował tego typu pakiet z ogniw marki Lii.

Wyjątkiem jest YouTube, gdzie znajdzie się nie jeden taki film, ale ja do nich podchodzę z dużym dystansem. Może kluczem tutaj jest właśnie balanser, którzy czuwa nad rozładowaniem ogniw oraz ich temperaturą? Wyszłoby, że tak „chronione LiitoKale” są bezpieczniejsze w użytku, ale to tylko domysły. Wcześniej zastanawiałem się czy, poza kamerą, takie pakiety nie są później rozbrajane, ale doszedłem do wniosku, że to nie ma sensu, i pomyślałem wtedy właśnie nad tym balanserem. Może jednak coś w tym jest…?

 

Pakiety z ogniw Li-ion

Pakiety jakie znamy, z kabelkami i BMS-em, nie są popularne przy latarkach. Częściej spotkamy modele zasilane na kilka ogniw „w pakiecie” jako wkładanych pojedynczo, np. bestia Astrolux MF01S. Klasyczne pakiety będą stosowane do lampek rowerowych, gdzie oświetlenie idzie w tysiącach lumenów, jak ma to miejsce w modelu KDLight BL70s.

W tej części wpisu skupimy się jednak na pakietach „tradycyjnych” z ogniw 18650 (jak dla BL70s). Analogicznie możecie zrobić je z akumulatorów 21700 które, w niektórych przypadkach, wypierają 18650.

Co to jest pakiet ogniw i jak jest zbudowany

Pakiet to połączenie (z reguły) 2-óch lub więcej ogniw, w celu zwiększenia ich pojemności i/lub napięcia. Ogniwo pojedyncze, z płytką zabezpieczającą, też jest pakietem – jest to pakiet 1S.

Bardzo ważne jest też podłączenie BMS-a w takich pakietach, przykłady znajdziecie niżej.

 

Budowa pakietu Li-Ion (w skrócie)

Dobór ogniw do pakietu nie można zostawić przypadkowi. Każde ogniwo musi być sprawdzone pod kontem napięcia, impedancji/rezystancji oraz pojemności. Ogniwa najlepiej dobierać tego samego producenta i ten sam model. Zalecania do budowy pakietu są dość podobne i różnice na ogniwach nie powinny przekraczać:

• Dla napięcia (V) – 10-20mV
• Impedancji (Ω) – 5mΩ
• Pojemności – (mA) – 20mA

Aby przygotować ogniwa do pakietu musicie sprawdzić każde z nich. Po teście powinny one poleżeć co najmniej 2-3 dni i zostać ponownie sprawdzone, czy wyniki które otrzymaliśmy wcześniej są stabilne. Jeżeli na jakimś ogniwie wynik jest wyraźnie niższy niż powinien, ogniwo ma upływność napięcia i nie nadaje się do pakietu. Będzie tutaj, dosłownie i w przenośni, słabym ogniwem.

Jeżeli macie już naszykowane akumulatory, kolejnym krokiem jest ich zgrzanie. Po taniości robi się to taśmą niklowaną, jeżeli macie większy budżet, zaleca się użycie niklowej.

Jeżeli już zgrzejecie wszystko, musicie teraz podłączyć BMS czyli Battery Management System.

Kolejnym krokiem jest podłączeni wtyku do ładowania/rozładowania pakietu, naklejenia zabezpieczeń i na pakiet

 

Przykładowy pakiet 2S (od środka) możecie zobaczyć w tym wpisie.

 

Rodzaje połączeń w pakietach 

• Połączenie równoległe
  • Napięcie pakietu pozostaje bez zmian, zwiększa się jedynie pojemność
  • Oznacza się je literą „P” z języka angielskiego parralel
  • Najprościej mówiąc – łączymy „plus” ogniwa z innym „plusem” i „minus” ogniwa z innym „minusem”

• • Pojemność akumulatorów w takim pakiecie będzie się sumować jedynie pod warunkiem, że każde będzie miało taką samą pojemność. Jeżeli trafi się jedno ogniwo, o mniejszej pojemności niż reszta, będzie ono wąskim gardłem. Stracicie na pojemności całkowitej. Ponadto, taka sztuka będzie podczas ładowania się nie doładowywać, a inne przeładowywać. Przy rozładowaniu pakietu, może ono zejść z napięciem nawet do 0V. BMS w takim przypadku będzie miał dużo pracy.

Dla przykładu – 4 ogniwa 18650 o różnych pojemnościach – 3x 3400mAh i jedno 1700mAh da nam w sumie jedynie 11900mAh pojemności.

• Połączenie szeregowe
  • Zwiększa się napięcie, pojemność pozostaje bez zmian
  • Oznacza się je literą „S” z języka angielskiego series
  • Łączymy „minus” ogniwa z „plusem” następnego ogniwa

Tak samo jak w przypadku połączenia równoległego, taki i tutaj musimy starannie dobierać ogniwa w pakiety. W przypadku gdy jedno z ogniw będzie miało niższe napięcie niż pozostałe, uszkodzenie pakietu to kwestia niedługiego czasu.

 

Warto dodać, że ogniwa które łączycie w pakiet mają różne oznaczenia np. 2S, 2P czy 2S2P bądź 10S3P. Jak wspominałem wcześniej, owe „S” i „P” to oznaczenia ogniw połączonych w szeregu bądź równolegle.

Aby to jakoś zobrazować, przyjmijmy, że łączymy w pakiet ogniw 18650 Samsung Q30 które mają napięcie nominalne 3,6V oraz pojemność 3000mAh.

• 2P – dwa ogniwa połączone równolegle; 3,6V i 6000mAh pojemności
• 2S – dwa ogniwa połączone szeregowo; 7,2V i 3000mAh pojemności
• 2S2P – po dwa ogniwa połączone szeregowo i dwa równolegle; 7,2V i 6000mAh pojemności (bardzo popularne pakiety dla lampek rowerowych z racji pojemności do wagi i gabarytów)
• 10S3P – 10 ogniw połączonych szeregowo i 3 równolegle; 36V i 9000mAh pojemności (popularne w hulajnogach)

Aby najprościej Wam było zapamiętać które to „S” a które „P”, to skojarzcie połączenie „S” (series) jako Szeregowe. Wtedy innego wyjścia nie ma jak to, że „P” jest połączeniem równoległym.

 

Wymiar ręka termokurczliwego do budowy pakietu z ogniw 18650

Wielu z Was pewnie chciałoby zbudować pakiet z ogniw Li-Ion. Jednym z największych wyzwań jest dobór odpowiedniego rękawa i jego wymiarów. Na szczęście na Ali znalazłem małą poglądową ściągę. Rękawy ze zdjęcia, możecie kupić w tym sklepie.

Wymiary pakietów po zbudowaniu

Kolejna ściąga która, orientacyjnie, powie Wam jakiej wielkości będzie zbudowany pakiet z ogniw 18650. Poniższe nie uwzględnia kabli czy BMS-ów.

 

Alternatywa dla budowy pakietów z ogniw Li-Ion

Gdy nie mamy zgrzewarki, weny, chęci, umiejętności, czasu (niepotrzebne skreślić), ale mamy trochę ogniw i chcemy mieć pakiet, z pomocą przychodzą Wam BOX-y. Można je spotkać w kilku odmianach – na 2 ogniwa, na 4 i na 6. Może coś się jeszcze znajdzie, ale aż tak nie zagłębiałem się w temat. Zresztą większe niż na 6 ogniw będą już dość duże i tutaj polecam zrobić pakiet taki jak być powinien.

Wszystkie takie pojemniki są w trybie 2SxP, czyli mamy zwiększone napięcie do 7,2V nominalnie (8.4V po naładowaniu) i pojemność pakietu rośnie wraz z wielkością pojemnika. Możecie je dostać u naszych skośnookich braci.

Tym „nalotem” na sprężynkach się nie sugerujcie. Podejrzewam, że jest to fekt jakiegoś zwarcia, lecz zdążyłem zareagować w porę i sprężynki „nie skuliły się” (spłaszczyły).

Pakiet na 2 ogniwa 26650

Pakiet na 4 / 6 ogniw 18650

Niewątpliwą zaletą takich pojemników jest szybka wymiana akumulatorów i możliwość jazdy z ich zapasem, bez obaw, że zastanie nas ciemność. Łyżką dziegciu jest fakt, że są czułe na pomyłki i błędnie włożony akumulator spowoduje zwarcie. Co za tym idzie, nici ze świecenia. Tak więc jeżeli byście mieli takie cudo (samo używam), to podczas podmiany akumulatorów zachowajcie szczególną ostrożność!

Po powrocie z trasy należy odkręcić wieczko, aby pojemniczek nie był w stanie „czuwania”. Mimo bezczynności, potrafi konsumować energię z akumulatorów. Nie jest to bardzo dużo, jednak ziarnko do ziarnka i nici z przejazdu jak po kilku dniach wybierzecie się w trasę.

Na pociechę dodam, że te pojemniki mogą też robić za powerbank. Mają wyjście USB i można do nich podłączyć np. telefon by ładować go w trasie (przewód do telefonu musicie mieć swój). Niestety nie wiem jak z ich wydajnością, ale chyba gorzej niż z chińskimi obudowani do powerbanków nie będzie. Tak czy siak, na wyżej niż klasyczne 5V nie liczcie.

 

Strefa testów 18650

Markowe akumulatory w akcji. Test po roku użytkowania

Do testu markowych ogniw wybrałem 2 modele które są u mnie najczęściej w użyciu. Ładowanie mają średnio co trzy, może cztery, dni. A pod lupę idzie:

• • • Panasonic NCR18650B (użytkowany ponad rok, ładowany różnymi prądami, nie oszczędzany)
    • Sanyo NCR18650GA (służy mi ponad rok, ładowany maksymalnie 1A)

Do testu użyłem wartości:

• • • 2.1A
    • 2.8A
    • 1C

Pierwsze dwie wartości wybrane zostały z powodu najczęstszego zastosowania w latarkach, a trzecia, aby sprawdzić, jak wygląda prawdziwa (moim zdaniem) pojemność akumulatora, w stosunku do tego co producent naklepał na etykiecie. Wyniki które są na wykresach lekko przekłamują rzeczywistość użytkową, gdyż rozładowanie robiłem do napięcia 2,5V. Realnie, większość sprzętów wyłączy się, gdy napięcie spadnie do ~3V.

Panasonic NCR18650B

Sanyo NCR18650GA

Teraz wiecie czemu warto inwestować w ogniwa markowe, a nie cuda z Chin zwane popularnie Fake 18650.

 

Markowe akumulatory w akcji. Test po ~2 latach gdy były odłożone w pełni naładowane

Mały (nieplanowany) test akumulatorów które były nieco błędnie „przechowywane”. Tak de facto zostały naładowane w celach użytkowych, do późniejszego użycia. Jednak życie swoje i finalnie przeleżakowały dłużej niż było to docelowo przewidziane.

Dla przypomnienia, napięcie storage, to 3,6 – 3,7V dla Li-Ion. Te miały 4,2V. Ogniwa omawiane tutaj, mają w okolicy 3 lat na chwilę obecną (06.2023r.).

Na pierwszy rzut, test ładowarką LiitoKala Lii600. Aby, z grubsza, zerknąć, jak ma się ich kondycja po takim długim czasie bezczynności.

I mamy piękny widok. Pojemność miód malina. Wyniki wyższe niż pierwotne (pomijam natężenie). Ale te ładowarki potrafią „pokazywać to, co nasze oczy chcą ujrzeć”. Czas więc zweryfikować pojemność zgodnie z ich etykietą – czyli 3.3A i „zjazd” do 3V.

Wyniki to kompletna loteria. Jedne są względne, inne tragiczne.

Jeżeli ogniwa mające 3 lata, niezbyt często eksploatowane, mają takie dobre wyniki w popularnych ładowarkach, to pomyślcie sobie, ile jest wart taki test dla ogniw używanych cały czas, np. w baterii laptopa, po 2-4 latach, albo i więcej, codziennej eksploatacji. A wy szukacie ogniw do obciążeń 2-3A./su_box]

Tym oto prostym sposobem widać, że ogniwa używane, najlepiej testować większym natężeniem, aby pokazała się ich faktyczna kondycja. Te akumulatory nie nadają się już do poważniejszej pracy, chyba że potrzebujecie do jakiś lamp solarnych czy innych takich, gdzie wymagany jest bardzo mały pobór energii. Niestety, dla znacznej większości osób, takie ogniwa to odpad (te z baterii laptopów, ale to udowodnię w innym wpisie :)).

 

Naprawa ogniw 18650. Uszkodzenia fizyczne i chemiczne

Naprawa ogniwa ze spadającym napięciem (ingerencja mechaniczna)

Na YouTube można znaleźć multum poradników. Wiele z nich jest naprawdę ciekawych, inne rzecz gustu, ale są i takie które nie wiem jakim cudem nie zostały jeszcze zdjęte. Przykład, tego ostatniego, macie w tym filmie.

W skrócie. Jest fatalnie. Ogniwo ma bardzo niskie napięcie. Trochę kombinowania, małe zwarcie biegunów i operacja udana. Ale czy aby na pewno? Taka "naprawa" to czysta głupota. Jeżeli ogniwo odmówiło współpracy, to jakiś widocznie powód był. Na filmie, który widzimy wszystko działa, jednak nie wiadomo co było później. Ogniwa z depakietu to koszt ~10 zł. Czy warto ryzykować zdrowie za takie pieniądze? Nie sądzę.

 

Reaktywacja ogniwa z napięciem 0V

Gdy wasze ogniwo ma 0V, możecie pokusić się o jego odratowanie. Polecam kupić jaką tanią ładowarkę marki XTAR. Ma ona opcję ratowania ogniw. Podkreślam jednak, że to OPCJA, nie gwarancja. Miałem okazję ratować ogniwa modem MC1, a ostatnio, testować modele SC1 i SC2 na "pacjentach zero". Egzamin zaliczyły.

Jeżeli dysponujecie zasilaczem laboratoryjnym bądź czymś podobnym, możecie go użyć do podbicia napięcia na akumulatorze. Ustawiacie prąd 0.1A i napięcie 4.2V. Podłączcie pacjenta pod "respirator" i niech się kuruje. Jak długo? Nie wiem, wszystko zależy od przypadku.

 

Gdy reaktywacja nie przynosi żadnego skutku (ogniwo z napięciem 0V)

Próbowaliście z ładowarką, zasilaczem laboratoryjnym i dalej nic? Obawiam się, że zadziałało zabezpieczenie np. CID. Mówiąc krótko - po zawodach. Akumulator jest uszkodzony od środka i nie podlega to jakiejkolwiek możliwości naprawy.

Zanim będziecie wyzywać producenta, że zaczął tworzyć buble, powiem Wam, że macie farta. Ogniwo popełniając "harakiri", oszczędziło Wam problemów. Na temat zabezpieczenia CID pisałem nieco wcześniej w tym wpisie.

 

Stukanie / grzechotanie ogniwa 18650

Jakiś czas temu, na forum swiatelka.pl, poruszony został temat o stukaniu, które można było usłyszeć w ogniwie 18650. Padło na Samsunga. Dla zobrazowania film, który wstawił admin (autor wątku).

 

Nie jest to nowy temat, można było o tym usłyszeć wcześniej

 

Niby tylko stukanie, ale ono właśnie podzieliło nas (dyskusyjnie), na to czy jest to bezpieczne czy nie. Moim zdaniem nie jest to normalne, w końcu nie ma o tym słowa w żadnych z katalogów ogniw, a przynajmniej ja nie widziałem. Akumulator 18650 w roli grzechotki jakoś mi się nie widzi. Przez moje ręce przeszły setki ogniw, nigdy nie miałem takiego przypadku i nie trafiłem na ten feler. To nie jest przecież zabawka i może wyrządzić dużą krzywdę. Moim zdaniem, stukanie świadczy o wadzie produktu i osobiście nigdy bym takiego ogniwa nie użył. Dla pewności zapytałem kogoś z BTO czy aby nie jestem w błędzie i co oni o tym sądzą. W odpowiedzi dostałem taką informację

Idąc za ciosem admin forum skontaktował się z osobą, od której dostałem powyższą odpowiedź i po małej wymianie zdań, dostał taką informację:

Jak stwierdził jeden z forumowiczów

I mamy dylemat co robić. Ja osobiście przytaję przy swoim (i zdaniu jednego z pracowników BTO). Skoro nie ma słowa o takim zachowaniu w kartach katalogowych i nie spotyka się tego przy ogniwach innych producentów, to nie jest normalne zachowanie. Zwracałbym takie ogniwa do sprzedawcy bez jakiegokolwiek gadania.

 

Przechowywanie ogniw (akumulatorów) Li-Ion

Im więcej sprzętu, tym więcej ogniw. Co za tym idzie, trzeb je jakoś przechować. Jeżeli liczba ogniw będzie oscylować do -nastu sztuk, to kupcie niedrogie plastikowe pudełeczka i po sprawie. Doskonale też sprawdzą gumowe etui, jednak ich cena nie jest najlepsza przy większej ilości i o wiele taniej wyjdą Wam wspomniane wcześniej plastikowe pudełka. W obu przypadkach macie wybór koloru czy ilości ogniw, które jednocześnie włożycie.

Box 4x 18650 z Ali

Na naszym rodzimym rynku jest też wiele ciekawych pojemników. Szczególnie ten na 6 ogniw prezentuje się najlepiej, w stosunku ceny do ilości miejsca.

• 1x 18650
• 1x 18650
• 2x 18650
• 4x 18650
• 6x 18650 -> Wersja na ogniwa zwykłe (mniejsze) / Wersja dla ogniw z zabezpieczeniem

Silikonowe etui: Na 1 akumulator 18650 | Na 2 akumulatory 18650

 

Przy dużych ilościach ogniw trzeba pomyśleć lekko do przodu. Kupno małych boxów jest nieekonomiczne. Osoby mające drukarkę 3D mogą pomyśleć, aby samemu coś wydrukować, jednak ceny filamentów nie są małe i finansowo nie opłaca się drukować takich rzeczy na większą skalę.

Osobiście używałem kiedyś pojemników dla majsterkowiczów, które bardzo fajnie się piętrowały. Niestety to dawne produkty z Castoramy, nie dostępne aktualnie w ich ofercie.

 

Ekonomicznie patrząc, pojemnik po płatkach mydlanych DZIDZIUŚ też sprawdza się też doskonale. I nie jest to już tylko moja opinia 😉

 

Najważniejsze, aby pamiętać, że akumulatory należy trzymać z dala od bezpośrednich źródeł ciepła, chronić przed wilgocią oraz zabezpieczyć je przed przemieszczaniem się w pudełku. Chodzi o ewentualną możliwość przewrócenia się akumulatorów i zwarcia biegunów.

Gdy mamy dużą ilość ogniw z odzysku, pamiętajcie, aby co jakiś czas sprawdzać ich napięcie. Gdyby okazało się, że spadło ono poniżej 2.5V, warto próbować je odratować i podładować. Niestety, nie jest to dobry sygnał o ich kondycji. Powtórzyłbym bym przechowywanie i jak sytuacja będzie podobna, pozbyłbym się takiego ogniwa. Nic z niego już nie będzie, a tylko zajmuje Wam miejsce.

 

Słownik pojęć związany z technologią litową

Pasywacja - jest procesem, w którym udział bierze chlorek litu (LiCl). Tworzy on film na powierzchni anody litowej chroniący ogniwo przed samorozładowaniem. Jego "cechą charakterystyczną" jest wysoka rezystancja, która podczas pomiarów, może wprowadzić w błąd i sugerować, że ogniwo jest rozładowane. Aby ją zniwelować, należy zrobić depasywację.

Co ciekawe, taki film może powrócić w przypadku, gdy pobór prądu jest niemal znikomy i, jak doczytałem, w niektórych przypadkach "pobudza się" taki akumulator. Jest to celowy zabieg obudzenia go większym prądem przez krótki okres, aby nie wystąpiło zjawisko niepożądane, czyli powstanie owego filmu i ponowne "uśpienie" baterii.

Częściowe rozładowanie takiego ogniwa i brak obciążenia w czasie, wpływa na szybkość pasywacji. Innymi słowy, im bateria jest bardziej rozładowana, tym szybciej później "usypia" po zdjęciu obciążenia.

 

Na temat pasywacji, jest ciekawy film na YouTube stworzony przez producenta ogniw - marki SAFT. Jest to firma z ponad 100-letnią tradycją i ich produkty cieszą się dużym zaufaniem.

 

Depasywacja - jest to "wybudzanie" ogniw litowych, głównie pierwotnych (nieładowalnych, jak klasyczne baterie), ale nie tylko. Ogniwa mają długi czas żywotności ~ 10 lat i bardzo mały stopień rozładowania, oscylujący w okolicy 1% pojemności rocznie. Taka bateria potrafi "zasnąć", powodując nieznaczny spadek napięcia. Aby zaczęła działać w niektórych urządzeniach musi mieć napięcie 3,65V, jednak podczas "hibernacji", może ono spaść do 3,6-3,55V. Aby wybudzić taką baterię należy włożyć ją do urządzenia i odczekać krótki czas. Pobór prądu zrobi swoje.

W przypadku niektórych urządzeń, jak czujniki, włożenie takiej baterii będzie powodowało pikanie/sygnał dźwiękowy będący informacją o rozładowanym zasilaniu. Wystarczy, w większości przypadków, poczekać jakiś czas a ogniwo "wybudzi się" i będzie podawać prawidłowe napięcie. Wtedy sygnał o rozładowanej baterii minie. Mając jednak na uwadze ogromne znaczenie zasilania dla maszyn przemysłowych (niskie napięcie - bateria "nie działa" - jest zanik zasilania - dane z pamięci podtrzymującej/ustawienia maszyny/sterownika giną bezpowrotnie), należy wcześniej "obudzić" taką baterię np. rezystorem.

Dla przykładu, czołowi producenci np. firma SIEMENS, mają w swoich instrukcjach, czy FAQ na stronie www, informację o tym fakcie. W przemyśle to naprawdę poważna sprawa i nie należy jej bagatelizować.

 

 

Strony warte uwagi

Niżej przedstawiam Wam kilka stron, które warto znać bądź chociaż odwiedzić, jeżeli interesujecie się akumulatorami Li-Ion.

• Battery University - solidne źródło wiedzy o akumulatorach. Informacji od groma i jeszcze trochę. Niestety nie ma polskiej wersji tej strony
• Endless Sphere - jak wyżej, jedynie w formie forum. Niestety po polsku sobie nie pogadacie
• AllDataSheet - potężna baza not katalogowych, instrukcji i nie tylko
• Forum Arbiter - polskie forum o pojazdach elektrycznych. Nie rzadko toczą się też rozmowy o akumulatorach i tematach z nimi powiązanych
• Second life storage - wpis z pokaźną ilością informacji na temat ogniw 18650, 20650, 26700. Znajdziecie tam podstawowe informacje o ogniwie, jego zdjęcia oraz link do specyfikacji (Datasheet). Wyszukiwać akumulatory można po słowach kluczowych, marce, rozmiarze, pojemności czy modelu. Niestety nie zawsze wszystkie dane są dostępne, ale i tak jest to naprawdę pokaźny zbiór danych. Ponadto, jest tam też forum anglojęzyczne
• rePackr - kalkulator do budowania pakietów